- Một trong những ứng dụng của công nghệ vi sinh là khai thác, sử dụng các vi sinh gây bệnh cho sâu, bệnh hại cây trồng để sản xuất ra các chế phẩm sinh học bảo vệ cây trồng. Các chế phẩm này ngày càng được ưa chuộng vì chúng không gây độc cho con người và không làm ô nhiễm môi trường.

a. Cơ sở khoa học

- Vi khuẩn có tinh thể prôtêin độc ở giai đoạn bào tử. Sau khi nuốt phải bào tử có tinh thể prôtêin độc, cơ thể sâu bọ bị tê liệt và bị chết sau 2-4 ngày

- Từ vi khuẩn Baccillus thuringiens ta sẽ sản xuất được thuốc trừ sâu Bt. Phổ biến rộng và hữu hiệu với các loại sâu như sâu cuốn lá, sâu tơ, sâu xanh, sâu khoang, sâu ăn tạp,...

b. Quy trình sản xuất chế phẩm Bt

- Hiện nay người ta đã phát hiện hơn 250 bệnh virus ở 200 loài sâu bọ. Ở giai đoạn sâu non, sâu dễ bị nhiễm virus nhất.

a. Cách sản xuất ra chế phẩm

- Gây nhiễm virus nhân đa diện (NPV) trên sâu non (vật chủ).
- Nghiền nát sâu non đã bị nhiễm virus và pha với nước theo tỉ lệ nhất định.
- Lọc lấy nước ta thu được dịch virus. Từ dịch này sản xuất ra chế phẩm thuốc trừ sâu N.P.V (Nuclear polyhedrin virus).

b. Quy trình công nghệ sản xuất chế phẩm virus trừ sâu

- Có rất nhiều nhóm nấm gây bệnh cho sâu. Trong số này có hai nhóm: nấm túi và nấm phân trắng được ứng dụng rộng rãi trong phòng trừ dịch hại cây trồng.

a. Nấm túi ký sinh trên nhiều loại sâu bọ và rệp khác nhau

- Sau khi bị nhiễm nấm, cơ thể sâu bị trương lên. Nấm càng phát triển thì các hệ cơ quan của sâu bọ càng bị ép vào thành cơ thể. Sâu bọ yếu dần rồi chết.

b. Nấm phấn trắng

- Có khả năng gây bệnh cho khoảng 200 loài sâu bọ.
- Sâu bị nhiễm nấm, cơ thể sâu bị cứng lại và trắng ra như bị rắc bột.

Điền nội dung vào bảng dưới đây:

Hướng dẫn giải:

Câu 1: Thế nào là chế phẩm sinh học bảo vệ thực vật?

Câu 2: Thế nào là chế phẩm vi khuẩn trừ sâu? Nêu quy trình công nghệ sản xuất chế phẩm vi khuẩn trừ sâu.

Câu 3: Thế nào là chế phẩm virut trừ sâu? Nêu quy trình công nghệ sản xuất chế phẩm virut trừ sâu.

Câu 4: Thế nào là chế phẩm nấm trừ sâu? Nêu quy trình công nghệ sản xuất chế phẩm nấm trừ sâu.

Câu 1: Quy trình nào sau đây để sản xuất chế phẩm vi rút trừ sâu?

A. Nuôi sâu hàng loạt – Nhiễm bệnh vi rút cho sâu - Sấy khô - Kiểm tra chất lượng - Pha chế chế phẩm - Đóng gói.

B. Nuôi sâu hàng loạt – Nhiễm bệnh vi rút cho sâu - Pha chế chế phẩm - Sấy khô - Kiểm tra chất lượng - Đóng gói.

C. Nuôi sâu hàng loạt - Pha chế chế phẩm – Nhiễm bệnh vi rút cho sâu- sấy khô - Kiểm tra chất lượng - Đóng gói.

D. Nuôi sâu hàng loạt – Nhiễm bệnh vi rút cho sâu - Pha chế chế phẩm - Kiểm tra chất lượng - Đóng gói.

Câu 2: Nhóm nấm được ứng dụng rộng rãi trong phòng trừ sâu hại cây trồng là:

A. Nấm túi.

B. Nấm sợi.

C. Nấm men.

D. Nấm đảm.

Câu 3: Sau khi nuốt phải bào tử có tinh thể prôtêin độc sâu bọ sẽ bị tê liệt và chết sau:

A. 1 ngày

B. 1 tuần

C. Khoảng 5-6 ngày

D. 2-4 ngày

Câu 4: Thế nào là chế phẩm vi khuẩn trừ sâu?

A. Dùng vi khuẩn gây nhiễm lên sâu để sản xuất thuốc trừ sâu.

B. Là chế phẩm chứa các vi khuẩn gây bệnh cho sâu.

C. Là chế phẩm chứa các vi khuẩn gây độc cho sâu.

D. Nuôi sâu hàng loạt để cấy vi khuẩn.

Câu 5: Chế phẩm Bt là gì?

A. Chế phẩm thảo mộc trừ sâu.

B. Chế phẩm nấm trừ sâu.

C. Chế phẩm vi khuẩn trừ sâu.

D. Chế phẩm virus trừ sâu.

- Sau khi học xong bài này học sinh phải:

• Hiểu và trình bày được khái niệm về chế phẩm sinh học bảo vệ thực vật.
• Phân tích và trình bày được cơ sở khoa học, quy trình sản xuất các chế phẩm vi khuẩn, virus và nấm trừ sâu.
• Rèn luyện kỹ năng quan sát, so sánh.