Soạn bài Văn bản Ngữ văn 10 siêu ngắn

1. Câu 1 trang 24 SGK Ngữ văn 10 siêu ngắn

• Văn bản (1) : trao đổi kinh nghiệm, gồm một câu.

• Văn bản (2) : bày tỏ tâm tình, gồm nhiều câu, được viết bằng thơ.

• Văn bản (3) : bày tỏ tâm tình, khơi gợi tình cảm, gồm nhiều câu, nhiều đoạn liên kết chặt chẽ với nhau, được viết bằng văn xuôi.

2. Câu 2 trang 24 SGK Ngữ văn 10 siêu ngắn

• Văn bản (1) đề cập đến một kinh nghiệm trong cuộc sống.

• Văn bản (2) nói đến thân phận của người phụ nữ trong xã hội cũ.

• Văn bản (3) đề cập tới một vấn đề chính trị.

→ Vấn đề này đều được triển khai nhất quán trong từng văn bản. Văn bản (2) và (3) có nhiều câu nhưng được liên kết với nhau một cách chặt chẽ.

• Ở văn bản (2), nội dung của văn bản được triển khai mạch lạc.

• Ở văn bản (3), dấu hiệu về sự mạch lạc được nhận ra rõ nhất qua hình thức kết cấu 3 phần. Mở bài: đưa vấn đề. Thân bài:  triển khai vấn đề. Kết bài: kết thúc vấn đề.

4. Câu 4 trang 24 SGK Ngữ văn 10 siêu ngắn

• Văn bản (3) là một văn bản chính luận được trình bày dưới dạng “lời kêu gọi”. Dấu hiệu mở đầu và kết thúc của văn bản này là:

• Mở bài: đưa lời dẫn dắt người đọc vào phần nội dung, để gây sự chú ý và tạo ra sự “đồng cảm” cho cuộc giao tiếp.

• Kết bài: đưa ra lời kêu gọi, câu khẩu hiệu dõng dạc, đanh thép khích lệ ý chí và lòng yêu nước của nhân dân cả nước. 

5. Câu 5 trang 24 SGK Ngữ văn 10 siêu ngắn

• Văn bản (1) : cung cấp kinh nghiệm sống cho người đọc (tầm quan trọng của môi trường sống đến việc hình thành nhân cách con người).

• Văn bản (2) : Thân phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến (họ không tự quyết định được thân phận và cuộc sống tương lai của mình mà phải phụ thuộc vào người đàn ông và sự rủi may) 

• Văn bản (3) : Kêu gọi toàn dân đứng lên kháng chiến, chống lại cuộc chiến tranh xâm lược lần thứ hai của thực dân Pháp.

• Văn bản (1)  Vấn đề xã hội.

• Văn bản (3)  Vấn đề chính trị.

• Ở các văn bản (1) và (2) : có nhiều các từ ngữ  quen thuộc thường sử dụng hàng ngày. 

• Văn bản (3) : sử dụng nhiều từ ngữ thuộc trường từ ngữ chính trị.

• Văn bản (1) và (2) : thể hiện nội dung bằng những hình ảnh giàu tính hình tượng. 

• Văn bản (3) : chủ yếu dùng lí lẽ và lập luận để triển khai nội dung, Nội dung bài bao gồm nhiều nội dung nhỏ được liên kết với nhau. 

→ Từ những phân tích trên, có thể khẳng định: văn bản (1) và (2) thuộc phong cách ngôn ngữ nghệ thuật, văn bản (3) thuộc phong cách ngôn ngữ chính luận.

a. Phạm vi sử dụng :

• Văn bản (2) dùng trong lĩnh vực giao tiếp nghệ thuật.

•  Văn bản (3) dùng trong lĩnh vực giao tiếp về chính trị.

b. Mục đích giao tiếp cơ bản :

• Văn bản (2) : bộc lộ cảm xúc. 

• Văn bản (3) : kêu gọi toàn dân đứng lên kháng chiến chống Pháp. 

c. Lớp từ ngữ riêng :

• Văn bản (2) dùng các từ ngữ gần với ngôn ngữ sinh hoạt, giàu hình ảnh, cảm xúc và liên tưởng nghệ thuật.

• Văn bản (3) dùng nhiều từ ngữ chính trị, quân sự.

d. Cách kết cấu và trình bày ở mỗi loại văn bản:

• Văn bản (2) sử dụng thể thơ lục bát, có kết cấu của ca dao, dung lượng ngắn.

• Văn bản (3) có kết cấu ba phần rõ ràng, mạch lạc.