Giải SBT Sinh 6 Bài 51: Nấm

• Thế nào là sự dị dưỡng ? Nêu sự khác nhau giữa lối sống kí sinh và lối sống hoại sinh.
• Vì sao nấm và phần lớn vi khuẩn có lối sống dị dưỡng

Phương pháp giải

Có 2 kiểu dinh dưỡng: tự dưỡng (chủ yếu ở thực vật) và dị dưỡng (ở nấm, vi khuẩn, động vật)

Hướng dẫn giải

- Dị dưỡng là sự hấp thụ các chất hữu cơ có sẵn ở môi trường vào cợ thể đế làm thức ăn cho mình.

- Sự khác nhau giữa lối sống kí sinh và lối sống hoại sinh:

 + Kí sinh: 

• Lấy thức ăn hữu cơ từ các cơ thể sống khác.
• Sinh vật sống kí sinh là sinh vật sống trên cơ thể sống khác và hút thức ăn từ các cơ thể sống đó.

+ Hoại sinh:

• Lấy thức ăn là các chất hữu cơ từ xác động, thực vật đang phân huỷ.
• Sinh vật hoại sinh là sinh vật sống nhờ trên xác của các động, thực vật đang phân huỷ.

- Nấm và phần lớn vi khuẩn có lối sống dị dưỡng vì: trong cơ thể của chúng không có chất diệp lục nên không có khả năng quang hợp để tạo ra chất hữu cơ nuôi sống cơ thể. Vì vậy, chúng phải lấy chất hữu cơ từ các cơ thể sống khác hoặc từ xác động, thực vật đang phân huỷ.

Vì sao quần áo để nơi ẩm thấp lại xuất hiện những chấm đen và nhanh bị rách ?

Phương pháp giải

Xem lại kiến thức về sự sinh sôi của nấm.

Hướng dẫn giải

• Quần áo để nơi ẩm thấp xuất hiện những chấm đen vì: trong không khí có những bào tử của mốc trắng. Khi bào tử mốc trắng rơi vào đống quần áo để lâu ngày ẩm thấp là điều kiện thuận lợi cho mốc trắng phát triển làm xuất hiện những chấm đen trên quần áo.
• Quần áo khi có mốc trắng phát triển mau bị rách vì mốc trắng dinh dưỡng bằng hình thức hoại sinh, các sợi mốc trắng bám chặt vào quần áo ẩm, nó hút nước và chất hữu cơ trong quần áo để sống. 

Nêu đặc điểm cấu tạo, hình thức sinh sản của mốc trắng và nấm rơm.

Phương pháp giải

Xem lý thuyết Mốc trắng và nấm rơm

Hướng dẫn giải

• Cấu tạo, hình thức sinh sản của mốc trắng và nấm rơm.
• Mốc trắng có cấu tạo dạng sợi phân nhánh rất nhiều, bên trong có chất tế bào và nhiều nhân, nhưng không có vách ngăn giữa các tế bào. Sợi mốc trong suốt, không màu, không có chất diệp lục và cũng không có chất màu nào khác.
• Cấu tạo nấm rơm gồm 2 phần: phần sợi nấm là cơ quan sinh dưỡng và phần mũ nấm là cơ quan sinh sản, mũ nấm nằm trên cuống nấm. Dưới mũ nấm có các phiến mỏng chứa rất nhiều bào tử. Sợi nấm gồm nhiều tế bào phân biệt nhau bởi vách ngăn, mỗi tế bào đều có 2 nhân (không có chất diệp lục).
• Mốc trắng sinh sản bằng bào tử (sinh sản vô tính). Nấm rơm cũng sinh sản bằng bào tử.

Kể tên một số nấm có ích và nấm có hại cho người.

Phương pháp giải

Xem lý thuyết Tầm quan trọng của nấm

Hướng dẫn giải

Kể tên một số nấm có ích và nấm có hại.

- Nấm có ích:

• Nấm làm thức ăn: nấm hương, nấm rơm, nấm mỡ, nấm sò, nấm đùi gà, nấm gan bò...
• Nấm làm thuốc: mốc xanh, nấm linh chi…
• Nấm phân giải chất hữu cơ thành chất vô cơ: các nấm hiển vi trong đất.
• Nấm dùng trong sản xuất rượu, bia, chế biến thực phẩm, làm men nở: mốc tương, một số nấm men...

- Nấm có hại:

• Nấm kí sinh trên thực vật gây bệnh cho cây trồng: nấm than ngô gây bệnh ở bắp ngô, gây bệnh ở lá và củ khoai tây, nấm von gây bệnh cho lúa; một số loại mốc như mốc bông, chè, cao su, khoai tây...
• Nấm kí sinh trên người gây bệnh hắc lào, nước ăn chân, nấm tóc...
• Một số nấm độc như nấm độc đỏ, nấm độc đen, nấm lim... 

Tại sao thức ăn bị ôi thiu? Muốn giữ cho thức ăn khỏi bị ôi thiu thì phải làm gì?

Phương pháp giải

• Xem lý thuyết Nấm
• Nấm là những cơ thể dị dưỡng (kí sinh hoặc hoại sinh). Ngoài thức ăn là các chất hữu cơ có sẵn, nấm cần nhiệt độ và độ ẩm thích hợp để phát triển.

Hướng dẫn giải

- Thức ăn bị ôi thiu là do:

• Bào tử của nhiều loại nấm mốc trong không khí rơi vào, gặp điều kiện thuận lợi chúng phát triển nhanh làm ôi thiu thức ăn.
• Các vi khuẩn hoại sinh gây ôi, thiu, thối rữa thức ăn.

- Muốn giữ cho thức ăn khỏi bị thiu cần:

• Ướp lạnh, phơi khô hoặc ướp muối thức ăn.
• Những thức ăn hằng ngày cần cho vào tủ lạnh, vì với nhiệt độ thấp trong tủ lạnh làm hạn chế sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc.

So sánh mốc trắng và nấm rơm qua bảng sau:

Phương pháp giải

Xem lý thuyết Mốc trắng và nấm rơm

• Tại sao khi muốn gây mốc trắng người ta chỉ cần để cơm nguội hoặc bánh mì ở nhiệt độ trong phòng và có thể vẩy thêm ít nước?
• Tại sao ở trong chỗ tối nấm vẫn phát triển được?

Phương pháp giải

Mốc trắng dinh dưỡng bằng hình thức hoại sinh, các sợi mốc hút nước và chất hữu cơ trong cơm nguội hoặc bánh mì để sống và phát triển.

Hướng dẫn giải

- Khi muốn gây mốc trắng người ta chỉ cần để cơm nguội hoặc bánh mì ở nhiệt độ trong phòng và có thế vẩy thêm ít nước vì:

• Trong không khí có rất nhiều bào tử của mốc trắng, nó sẽ rơi vào cơm nguội hoặc bánh mì để phát triển (gặp môi trường thuận lợi).
• Mốc trắng dinh dưỡng bằng hình thức hoại sinh, các sợi mốc hút nước và chất hữu cơ trong cơm nguội hoặc bánh mì để sống và phát triển.

- Trong chỗ tối nấm vẫn phát triển được vì nấm sống dị dưỡng, không như thực vật cần ánh sáng để quang hợp.

Trong số những đặc điểm sau đãy, đặc điếm nào không đúng với nấm ?

A. Cơ thể gồm những sợi không màu, một số ít có cấu tạo đơn bào.

B. Không có chất diệp lục và không có chất màu nào khác

C. Sinh sản rất nhanh bằng cách phân đôi tế bào.

D. Dinh dưỡng bằng hình thức hoại sinh...

Phương pháp giải

• Xem lý thuyết Nấm
• Nấm là những cơ thể dị dưỡng (kí sinh hoặc hoại sinh). Ngoài thức ăn là các chất hữu cơ có sẵn, nấm cần nhiệt độ và độ ẩm thích hợp để phát triển.

Hướng dẫn giải

Sinh sản rất nhanh bằng cách phân đôi tế bào không phải đặc điểm của nấm.

Chọn C

Nấm có phải là thực vật không ? Vì sao ?

A. Không phải là thực vật, vì không có diệp lục, không có khả năng quang hợp.

B. Không phải là thực vật, vì cơ thể không có dạng thân, lá.

C. Nấm là thực vật vì sống trên môi trường đất.

D. Nấm là thực vật vì người ta gọi là "cây nấm”

Phương pháp giải

Nấm không có chất diệp lục và không có chất màu nào khác

Hướng dẫn giải

Nấm không phải là thực vật vì không có diệp lục, không có khả năng quang hợp.

Chọn A

Đa số nấm có ích vì nấm

A. làm thức ăn, làm thuốc.

B. dùng sản xuất rượu, bia, chế biến thực phẩm, làm men nở bột mì.

C. phân giải chất hữu cơ thành chất vô cơ.

D. cả A, B và C.

Phương pháp giải

• Xem lý thuyết Nấm
• Nấm là những cơ thể dị dưỡng (kí sinh hoặc hoại sinh). Ngoài thức ăn là các chất hữu cơ có sẵn, nấm cần nhiệt độ và độ ẩm thích hợp để phát triển.

Hướng dẫn giải

Đa số nấm có ích vì nấm làm thức ăn, làm thuốc; dùng sản xuất rượu, bia, chế biến thực phẩm, làm men nở bột mì; phân giải chất hữu cơ thành chất vô cơ.

Chọn D

Trong số các tác hại sau đây, một tác hại không phải do nấm gây ra là

A. kí sinh gây bệnh cho cây trồng, động vật và người.

B. gây dịch cúm H1N1.

C. phá huỷ đồ dùng, công trình xây dựng bằng gỗ; làm hỏng thức ăn.

D. một số rất độc.

Phương pháp giải

• Xem lý thuyết Nấm
• Nấm là những cơ thể dị dưỡng (kí sinh hoặc hoại sinh). Ngoài thức ăn là các chất hữu cơ có sẵn, nấm cần nhiệt độ và độ ẩm thích hợp để phát triển.

Hướng dẫn giải

Dịch cúm H1N1 là do vi rút gây ra, không phải do nấm.

Chọn B

Cơ thể nấm gồm những sợi không màu, một số ít có cấu tạo đơn bào (nấm men).

Nhiều nấm có cơ quan sinh sản là mũ nấm. Có những nấm lớn nhưng cũng có những nấm rất bé phải nhìn qua kính hiển vi mới thấy rõ.

Nấm sinh sản chủ yếu bằng ...............

A. mũ nấm.

B. sợi nấm.

C. bào tử.

D. cách phân đôi tế bào.

Phương pháp giải

• Xem lý thuyết Nấm
• Nấm là những cơ thể dị dưỡng (kí sinh hoặc hoại sinh). Ngoài thức ăn là các chất hữu cơ có sẵn, nấm cần nhiệt độ và độ ẩm thích hợp để phát triển.

Hướng dẫn giải

• Cơ thể nấm gồm những sợi không màu, một số ít có cấu tạo đơn bào (nấm men).
• Nhiều nấm có cơ quan sinh sản là mũ nấm. Có những nấm lớn nhưng cũng có những nấm rất bé phải nhìn qua kính hiển vi mới thấy rõ.
• Nấm sinh sản chủ yếu bằng bào tử.

Chọn C