Giải bài tập SGK Địa lí 11 Bài 10: Kinh tế Trung Quốc

Dựa vào bảng số liệu trong bài, chứng minh kết quả hiện đại hoá nông nghiệp, công nghiệp của Trung Quốc. Phân tích những nguyên nhân đưa đến kết quả đó.

Phương pháp giải

Cần có kĩ năng phân tích bảng số liệu, liên hệ với kiến thức về đặc điểm tình hình các ngành công nghiệp và nông nghiệp trong bài học để chứng minh kết quả hiện đại hoá nông nghiệp, công nghiệp của Trung Quốc và phân  tích những nguyên nhân đưa đến kết quả đó.

Gợi ý trả lời

Kết quả hiện đại hóa nông nghiệp, công nghiệp của Trung Quốc:

- Ngành nông nghiệp:

+ Kết quả:

• Sản xuất được nhiều loại nông phẩm với năng suất  cao.
• Một số loại có sản lượng đứng đầu thế giới như lương thực, bông, thịt lợn.
• Ngành nông nghiệp phát triển trù phú ở các đồng bằng phía Đông: Hoa Bắc, Hoa Trung, Hoa Nam.

+ Nguyên nhân: áp dụng nhiều chính sách cải cách trong nông nghiệp

• Giao quyền sử dụng đất cho người nông dân.
• Cải tạo, xây dựng mới đường giao thông, hệ thống thủy lợi.
• Đưa kĩ thuật mới vào sản xuất, phổ biến giống mới.
• Miễn thuế nông nghiệp cho người dâ

- Công nghiệp :

+ Kết quả:

• Phát triển các ngành công nghiệp kĩ thuật cao như điện tử, cơ khí chính xác, máy móc tự động.
• Nhiều ngành công nghiệp có tốc độ tăng trưởng cao, nhiều mặt hàng đứng đầu thế giới về sản lượng như: than, thép, xi măng, phân đạm.
• Phát triển công nghiệp địa phương, sản xuất được nhiều mặt hàng tiêu dùng, ngành công nghiệp vật liệu xây dựng, đồ gốm, sứ, dệt may…Các ngành này đã thu hút trên 100 triệu lao động và cung cấp trên 20% giá trị hàng hóa ở nông thôn.
• Nhiều trung tâm công nghiệp có quy mô lớn và rất lớn phân bố chủ yếu ở phía Đông: Bắc Kinh, Thượng Hải, Vũ Hán.

+ Nguyên nhân :

• Chuyển đổi nền kinh tế chỉ huy sang nền kinh tế thị trường.
• Thực hiện chính sách mở cửa, xây dựng các đặc khu kinh tế, khu chế xuất.
• Thu hút vốn đầu tư lớn, năm 2004 thu hút nguồn vốn FDI lớn nhất thế giới (60%).
• Chủ động đầu tư hiện đại hóa trang thiết bị, phát triển, ứng dụng công nghệ cao trong công nghiệp.

Dựa vào hình 10.8, nhận xét và giải thích sự phân bố công nghiệp của Trung Quốc.

Phương pháp giải

- Dựa vào kĩ năng đọc và phân tích biểu đồ để nhận xét về sự phân bố công nghiệp.

- Căn cứ vào đặc điểm vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên và  kinh tế- xã hội của Trung Quốc để giải thích nguyên nhân.

Gợi ý trả lời

- Sự phân bố công nghiệp Trung Quốc:

+ Công nghiệp của Trung Quốc phân bố chủ yếu ở miền Đông lãnh thổ, khu vực ven các con sông lớn và ven biển.

+ Công nghiệp kém phát triển ở phía Tây dù khu vực này có nhiều khooáng sản và tiềm năng thủy điện lớn. 

- Nguyên nhân:

Miền Đông có nhiều điều kiện thuận lợi:

+ Vị trí địa lí:

• Tiếp giáp vùng biển  rộng lớn phía Đông, thuận lợi cho giao lưu trao đổi hàng hóa, nguyên liệu với các nước trong khu vực và trên thế giới.
• Nằm gần các trung tâm kinh tế năng động và phát triển nhất thế giới (Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đông Nam Á…

+ Điều kiện tự nhiên:

• Địa hình đồng bằng, khí hậu gió mùa ấm áp, nguồn nước dồi dào…thuận lợi để phát triển xây dựng các nhà máy, xi nghiệp công nghiệp…
• Tài nguyên khoáng sản phía đông giàu có, nhiều mỏ có trữ lượng lớn (than đá, dầu mỏ, quặng sắt..).

⟹ Thế mạnh phát triển các ngành công nghiệp.

+ Kinh tế- xã hội:

• Miền Đông tập trung dân cư đông đúc, lao động dồi dào, có trình độ cao.
• Thị trường tiêu thụ rộng lớn.
• Cơ sở hạ tầng giao thông đô thị, cơ sở vật chất kĩ thuật  hoàn thiện, tập trung nhiều đô thị thành phố lớn, các trung tâm đào tạo giáo dục lớn của cả nước.
• Chính sách của Nhà nước ưu tiên phát triển.
• Được ứng dụng nhiều thành tựu khoa học kĩ thuật hiện đại trong sản xuất.

Ngược lại, miền Tây địa hình chủ yếu là núi cao , sơn nguyên, hoang mạc gây khó khăn cho việc khai thác khoáng sản, phát triển giao thông vận tải, cơ sở hạ tầng.

Vì sao sản xuất nông nghiệp của Trung Quốc lại chủ yếu tập trung ở miền Đông?

Phương pháp giải

Dựa vào nguồn lực phát triển ngành nông nghiệp về tự nhiên và kinh tế- xã hội để giải thích vì sao ản xuất nông nghiệp của Trung Quốc lại chủ yếu tập trung ở miền Đông.

Gợi ý trả lời

Nguyên nhân:

Miền đông có điều kiện tự nhiên cũng như điều kiện kinh tế - xã hội thuận lợi để phát triển nền nông nghiệp:

- Tự nhiên: địa hình đồng bằng châu thổ rộng lớn, đất phù sa màu mỡ, nguồn nước dồi dào, khí hậu cận nhiệt và ôn đới gió mùa..

⟹ Thuận lợi để hình thành các vùng sản xuất lương thực và cây công nghiệp ngắn ngày (lúa gạo, lúa mì, ngô, khoai tây, củ cải đường, đỗ tương, mía, bông, thuốc lá), cây chè… ; chăn nuôi lợn, bò; đa dạng hóa cơ cấu cây trồng vật nuôi; vùng biển phía Đông phát triển đánh bắt nuôi trồng thủy sản.

- Kinh tế-xã hội: dân cư đông đúc, có nhiều kinh nghiệm trong sản xuất nông nghiệp, thị trường tiêu thụ rộng lớn, công nghiệp chế biến phát triển, cơ sở vật chất kĩ thuật-cơ sở hạ tầng hoàn thiện, được ứng dụng nhiều thành tựu khoa học kĩ thuật (về giống, phân bón, nông cụ, phương thức canh tác…).

⟹ Thúc đẩy sản xuất nông nghiệp phát triển, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm.