Luận văn ThS: Thể tài du ký từ Thượng kinh ký sự của Lê Hữu Trác đến Mười ngày ở Huế của Phạm Quỳnh

1. Mở đầu

1.1 Đối tượng phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu: Nét đặc trưng về nội dung của thể tài du ký: sự kí chép về “những điều trông thấy”; những nhận thức, cảm nghiệm của ký giả. Một số đặc điểm nghệ thuật nổi bật của thể tài du ký trung đại, du ký hiện đại nửa đầu thế kỷ XX như: cái nhìn nghệ thuật, cấu trúc tác phẩm, ngôn ngữ . So sánh sự thay đổi, giống – khác nhau và kế thừa trong hai giai đoạn này của du ký Việt Nam. 

Phạm vi nghiên cứu: tập trung vào một số du ký trường thiên tiêu biểu tương ứng với mỗi giai đoạn du ký gồm: Thượng kinh kí sự, Mười ngày ở Huế.

1.2 Phương pháp nghiên cứu

2. Nội dung

3. Kết luận

Du ký, một thể tài văn xuôi nghệ thuật đã từng có một tiến trình phát triển khá rực rỡ trong văn học trung đại. Thượng kinh kí sự là tác phẩm tiểu biểu cho thể loại kí trong văn học Việt Nam trung đại, ra đời vào giai đoạn lịch sử biến động lớn. Thượng kinh kí sự của Lê Hữu Trác đã kế thừa những tác phẩm kí trước đó như Việt điện u linh, Lĩnh Nam chích quái…Cùng với một số tác phẩm như Bắc hành tùng kí, Vũ trung tùy bút, Tang thương ngẫu lục, Thượng kinh kí sự đã có những bước đột phá mới để hoàn thiện thể kí thời trung đại, đã trở thành một tác phẩm kí nghệ thuật mẫu mực. Du ký từ trung đại cho đến hiện đại là hành trình dài của chặng đường từ một đứa trẻ mới ra đời cho đến khi trưởng thành. Để có sự rõ ràng trong thi pháp thể loại như hiện nay, Thượng kinh ký sự của Lê Hữu Trác là một trong những tác phẩm mang dấu ấn như một chủ thể nằm giữa  những gạch nối, cố gắng hiện đại bằng cách sử dụng ngôi kể, giọng kể. Đây cũng là tiền đề cho sự phát triển sau này của du ký nửa đầu thế kỷ XX mà Phạm Quỳnh là người có công khai phá với Mười ngày ở Huế và các du ký khác.

4. Tài liệu tham khảo

Phạm Vân Anh (1929), Sang Tây - Mười tháng ở Pháp, Phụ nữ tân văn , (số 25), tr. 45-86 

Lại Nguyên Ân (2004),  150 thuật ngữ văn học, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội. 

John Barrow (2011), Một chuyến du hành đến xứ Nam Hà (1792 -1793), Nguyễn Thừa Hỷ dịch, Nxb Thế giới, Hà Nội. 

Vũ Bằng (2004), Mười bốn gương mặt nhà văn đồng nghiệp , Nxb Hội Nhà văn, Hà Nội. 

Philipphê Bỉnh (1968),  Sách sổ sang chép các việc  (Thanh Lãng soạn, giới thiệu), Học viện Đà Lạt, Đà Lạt 

Claude Bourrin (2009), Đông Dương ngày ấy, 1898-1908 (Lưu  Đình Tuân dịch), Nxb Lao động – Trung tâm văn hóa ngôn ngữ Đông Tây, Hà Nội .....