Soạn bài Từ trái nghĩa Ngữ văn 7 tóm tắt

- Các cặp từ trái nghĩa: ngẩng – cúi (Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh); trẻ - già, đi - trở lại (Ngẫu nhiên viết nhân buổi về quê).

- Các từ trái nghĩa với từ "già" trong trường hợp "cau già", "rau già" là: Cau non, rau non.

- Tất cả diễn ra trong thoáng chốc (ngỡ - ngẩng đầu - cúi đầu) mà sao thấy một nỗi niềm khôn nguôi. Người lữ thứ cô đơn ngẩng đầu nhìn lên nơi mà ánh trăng đến, trăng vẫn sáng hoà điệu cùng những nỗi niềm. Người cúi đầu như sợ phải đối diện với trăng nhưng làm sao ra ngoài được nỗi nhớ. Lời thơ dứt mà mở ra mênh mang hoài cảm.

- Thể hiện sự trăn trở suy tư trong tâm hồn nhà thơ (Ngẩng đầu – cúi đầu: hai hành động trái ngược nhau).

- Làm nổi bật sự thay đổi ở hai thời điểm khác nhau trong cuộc đời người, hàm chứa sự ngậm ngùi, xót xa (đi trẻ - về già). Hai hình ảnh, hai hành động tương phản.

-> Từ trái nghĩa nhằm nhấn mạnh suy tư, cảm xúc trong lòng các tác giả.

- Một số thành ngữ có sử dụng từ trái nghĩa:

+ Trong nhà chưa tỏ, ngoài ngõ đã hay.

+ Chân cứng đá mềm.

+ Mắt nhắm mắt mở...

Câu 1: Tìm từ trái nghĩa:

(1) Tấm lành - tấm rách.

(2) Giàu - nghèo.

(3) Ngắn - dài.

(4) Sáng - tối.

Câu 2: Tìm các từ trái nghĩa phù hợp:

- Các từ có thể tìm được là: cá ươn, hoa héo, ăn khoẻ, học lực giỏi, chữ đẹp, đất tốt.

-> Không phải bất kì từ nào trái nghĩa với các từ tươi, yếu, xấu cũng có thể ghép với các tiếng cá, hoa, ăn, học lực, chữ, đất.

Câu 3: Điền các từ thích hợp vào các thành ngữ sau:

- Chân cứng đá mềm.

- Có đi có lại.

- Gần nhà xa ngõ.

- Mắt nhắm mắt mở.

- Chạy sấp chạy ngửa.

- Vô thưởng vô phạt.

- Bên trọng bên khinh.

- Buổi đực buổi cái.

- Bước thấp bước cao.

- Chân ướt chân ráo.

Câu 4: Viết một đoạn văn ngắn về tình cảm quê hương có sử dụng từ trái nghĩa:

Ai trong mỗi chúng ta đều có một nơi máu mủ để trở về, đó chính là quê hương. Chắc hẳn, khi ai đi xa cũng nhớ quê hương vô cùng bởi vì quê hương là nơi cho chúng ta biết bao nhiêu kỉ niệm đẹp. Quê hương tôi có con thuyền nhỏ, có con sông lớn và dài hùng vĩ vô cùng. Tôi luôn nhớ quê hương mỗi khi tối về. "Quê hương mỗi người chỉ một, như là chỉ một mẹ thôi".

-> Từ trái nghĩa được sử dụng trong đoạn văn trên là: đi - về; nhỏ - lớn.