Giải bài tập SBT Hóa 8 Bài 9: Công thức hóa học

Chép vào vở bài tập những câu sau đây với đầy đủ các từ hay cụm từ thích hợp:

"Công thức hóa học có thể dùng để biểu diễn ..., gồm ... và ... ghi ở chân. Công thức hóa học của ... chỉ gồm một ..., còn của ... gồm từ hai ... trở lên".

Phương pháp giải

Để trả lời các câu hỏi trên cần nắm rõ lý thuyết về công thức hóa học.

Hướng dẫn giải

"Công thức hoá học dùng để biểu diễn chất gồm kí hiệu hoá học và chỉ số ghi ở chân. Công thức hoá học của đơn chất chỉ gồm một kí hiệu còn của hợp chất gồm từ hai kí hiệu trở lên".

Cho công thức hóa học của một số chất như sau:

- Brom: Br₂

- Nhôm clorua: AlCl₃

- Magie oxit: MgO

- Kim loại kẽm: Zn

- Kali nitrat: KNO₃

- Natri hidroxit: NaOH

Trong số đó có mấy đơn chất, mấy hợp chất? Trả lời đúng là A, B, C hay D?

A. 3 đơn chất và 3 hợp chất.    

B. 2 đơn chất và 4 hợp chất.

C. 4 đơn chất và 2 hợp chất.    

D. 1 đơn chất và 5 hợp chất.

Phương pháp giải

Để trả lời các câu hỏi trên cần nắm rõ lý thuyết về công thức hóa học đơn chất và hợp chất.

Hướng dẫn giải

Các đơn chất là: Br₂, Zn vì chúng do 1 nguyên tố hóa học tạo nên.

Các hợp chất là: MgO, KNO₃, AlCl₃, NaOH vì chúng do nhiều nguyên tố hóa học tạo nên.

Chọn: B.

Cho công thức hóa học một số chất như sau:

a) Axit sufuhidric: H₂S

b) Nhôm oxit: Al₂O₃

c) Liti hidroxit: LiOH

d) Magie cacbonat: MgCO₃

Hãy nêu những gì biết được về mỗi chất.

Phương pháp giải

Để trả lời các câu hỏi trên cần nắm rõ lý thuyết về công thức hóa học đơn chất và hợp chất. Đồng thời nắm cách tính phân tử khối.

Hướng dẫn giải

a) Trong phân tử H₂S:

- Do hai nguyên tố H và S tạo nên.

- Gồm có 2 nguyên tử H và 1 nguyên tử S liên kết với nhau trong 1 phân tử

- Có PTK: 1.2 + 32 = 34đvC

b) Trong phân tử Al₂O₃:

- Do 2 nguyên tố Al và O tạo nên.

- Gồm có 2 nguyên tử Al và 3 nguyên tử O liên kết với nhau trong 1 phân tử

- Có PTK: 27.2 + 16.3 = 102đvC

c) Trong phân tử LiOH:

- Do 3 nguyên tố Li, O và H tạo nên.

- Gồm có 1 nguyên tử Li, 1 nguyên tử O và 1 nguyên tử H liên kết với nhau trong 1 phân tử

- Có PTK: 7 + 16 + 1 = 24 đvC

d) Trong phân tử MgCO₃:

- Do 3 nguyên tố Mg, C, và O tạo nên.

- Gồm có 1 nguyên tử Mg, 1 nguyên tử C và 3 nguyên tử O liên kết với nhau trong 1 phân tử

- Có PTK: 24 + 12 + 16.3 = 84đvC.

Viết công thức hoá học và tính phân tử khối của các hợp chất sau :

a) Mangan đioxit, biết trong phân tử có 1Mn và 2O.

b) Bari clorua, biết trong phân tử có 1Ba và 2Cl.

c) Bạc nitrat, biết trong phân tử có 1 Ag, 1N và 3O.

d) Nhôm photphat, biết trong phân tử có 1 Al, 1P và 4O.

Phương pháp giải

Để trả lời các câu hỏi trên cần nắm rõ lý thuyết về công thức hóa học và tính phân tử khối.

Hướng dẫn giải

a) MnO₂, phân tử khối bằng : 55 + 2 . 16 = 87 (đvC).

b) BaCl₂, phân tử khối bằng : 137 + 2 . 35,5 = 208 (đvC).

c) AgNO₃, phân tử khối bằng :108 + 14 + 3 . 16=170 (đvC).

d) AlPO₄, phân tử khối bằng : 27 + 31 + 4 . 16 = 122 (đvC).

Tính khối lượng bằng đơn vị cacbon của năm phân tử bari sunfat 5BaSO₄. Đáp số là?

A. 1160 đvC   

B. 1165 đvC

C.1175 đvC   

D. 1180 đvC

Phương pháp giải

Để trả lời các câu hỏi trên cần nắm rõ lý thuyết về công thức hóa học và tính phân tử khối.

Hướng dẫn giải

PTK của phân tử BaSO₄ là: 137 + 32 + 16.4 = 233 đvC

⇒ Khối lượng bằng đơn vị cacbon của năm phân tử bari sunfat (5BaSO₄) là: 5.233 = 1165 đvC

→ Chọn B.

a) Tính khối lượng bằng gam của:

- 6,02.10²³ phân tử nước H₂O.

- 6,02.10²³ phân tử cacbon đioxit CO₂.

- 6,02.10²³ phân tử cacbonat CaCO₃.

b) Nêu nhận xét về số trị của các giá trị khối lượng tính được này và số trị phân số của mỗi chất.

Phương pháp giải

Xem lại bài tập 8.9*. trước khi làm bài tập này để ghi nhớ: Cứ 1 đvC tương ứng với 1,66.10⁻²⁴ g.

Hướng dẫn giải

a) Khối lượng bằng gam của:

- 6,02.10²³ phân tử nước: 6,02.10²³.18.1,66.10^-24 = 17,988(g) ≈ 18(g)

- 6,02.10²³ phân tử CO₂: 6,02.10²³.44.1,66.10^-24 = 43,97(g) ≈ 44(g).

- 6,02.10²³ phân tử CaCO₃: 6,02.10²³.100. 1,66.10^-24= 99,9(g) ≈ 100(g).

b) Số trị của các giá trị khối lượng tính được bằng chính số trị phân tử khối của mỗi chất.

Thực nghiệm cho biết nguyên tố natri chiếm 59% về khối lượng trong hợp chất với nguyên tố lưu huỳnh.

Viết công thức hóa học và tính phân tử khối của hợp chất.

Phương pháp giải

• Bước 1: Gọi công thức của hợp chất là  NaxSy 
• Bước 2: Ta có tỉ lệ:

(x.23)/(y.32) = 59%/(100−59)%

• Bước 3: Từ đó rút ra tỉ lệ x và y => Công thức hợp chất

=> Phân tử khối của hợp chất.

Hướng dẫn giải

 Gọi công thức của hợp chất là Na_xS_y.

Theo đề bài, ta có:

\(\begin{array}{l}
\frac{{23x}}{{32y}} = \frac{{59\% }}{{(100\%  - 59\% )}}\\
 \Leftrightarrow \frac{{23x}}{{32y}} = \frac{{59}}{{41}}\\
 \Leftrightarrow \frac{x}{y} = \frac{{59.32}}{{41.23}} = \frac{2}{1}\\
 \to x = 2,y = 1
\end{array}\)

Vậy công thức của hợp chất là: Na₂S.

Phân tử khối: 2 . 23 + 32 = 78đvC.

Hợp chất A tạo bởi hai nguyên tố nito và oxi. Người ta xác định được rằng, tỉ lệ khối lượng giữa hai nguyên tố trong A bằng:

\(\frac{{{m_N}}}{{{m_O}}} = \frac{7}{{12}}\) . Viết công thức hóa học và tính phân tử khối của A.

Phương pháp giải

Hướng dẫn : Biết rằng, tỉ lệ khối lượng giữa hai nguyên tố trong hợp chất AxBy cũng bằng đúng tỉ lệ khối lượng giữa hai nguyên tố trong 1 phân tử. Vì vậy tiến hành tương tự như đã hướng dẫn ở bài tập 9.7*, chỉ khác là trong đó thay %m_A bằng m_A và %m_B  bằng m_B.

• Bước 1: Gọi công thức của hợp chất: NxOy
• Bước 2: Lập tỉ lệ theo đề bài: (x.14)/(y.16) =7/12
• Bước 3: Xác định x, y => Công thức phân tử hợp chất => Phân tử khối

Hướng dẫn giải

Công thức của hợp chất A là N_xO_y.

Theo đề bài ta có:

\(\begin{array}{l}
\frac{{14x}}{{16y}} = \frac{7}{{12}}\\
 \Rightarrow \frac{x}{y} = \frac{{7.16}}{{12.14}} = \frac{2}{3}\\
 \to x = 2,y = 3
\end{array}\)

Công thức hóa học của A là N₂O₃.

Phân tử khối của A là: 14.2 + 16.3 = 76đvC.