Giải bài tập SGK Vật lý 6 Bài 2: Đo độ dài (tiếp theo)

Em hãy cho biết độ dài ước lượng và kết quả đo thực tế khác nhau bao nhiêu?

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần dựa vào kết quả thực hành đo độ dài.

Hướng dẫn giải

• Tuỳ thuộc vào phần thực hành của mỗi học sinh.  
• Lưu ý khi làm bài: độ dài ước lượng mang tính chất chủ quan do chính người tạo ra. Còn kết quả thực tế là kết quả có được khi đo đạc bằng các thiết bị chuẩn.

Em đã chọn dụng cụ đo nào? Tại sao?

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần dựa vào kích thước ước chừng của từng vật; GHĐ và ĐCNN của dụng cụ đo mà chọn dụng cụ đo thích hợp đã làm ở bảng 1.1.

Hướng dẫn giải

Dựa vào kích thước ước chừng của từng vật; GHĐ và ĐCNN của dụng cụ đo mà chọn dụng cụ đo thích hợp.

Trong 2 thước đã cho (thước dây và thước kẻ):

• Chọn thước dây để đo chiều dài bàn học vì với mỗi lần đo ta chỉ cần kéo thước dây từ đầu bàn đến cuối bàn.
• Chọn thước kẻ để đo chiều dày SGK Vật lý 6, vì thước kẻ có ĐCNN nhỏ hơn so với ĐCNN của thước dây, khi đó sẽ cho kết quả đo chính xác hơn.

Em đặt thước đo như thế nào? 

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm rõ cách đặt thước khi đo vật.

Hướng dẫn giải

Đặt thước đo dọc theo độ dài cần đo, vạch số 0 ngang với một đầu của vật.

Đặt mắt nhìn như thế nào để đọc và ghi kết quả đo?

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần thựce hành đo và nắm rõ cách đặt mắt khi đo vật.

Hướng dẫn giải

Đặt thước đo dọc theo độ dài cần đo, vạch số 0 ngang với một đầu của vật.

Nếu đầu cuối của vật không ngang bằng với vạch chia thì đọc kết quả đo như thế nào?

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm xác định vạch chia gần nhất với vật.

Hướng dẫn giải

Nếu đầu cuối của vật không ngang bằng với vạch chia thì đọc và ghi kết quả đo theo vạch chia gần nhất với vật.

Hãy chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống trong các câu sau.

Khi đo độ dài cần:

a) Ước lượng (1)....... cần đo.

b) Chọn thước (2)........ và có (3)...........thích hợp.

c) Đặt thước (4)............ độ dài cần đo sao cho một đầu của vật (5).......... vạch số 0 của thước.

d) Đặt mắt nhìn theo hướng (6)..... với cạnh thước ở đầu kia của vật.

e) Đọc và ghi kết quả đo theo vạch chia (7)......... với đầu kia của vật.

Phương pháp giải

Để chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống ta cần phân tích ý nghĩa của từng câu và nắm rõ lý thuyết Vật lý về đo độ dài.

Hướng dẫn giải

a) Ước lượng độ dài cần đo.

b) Chọn thước giới hạn đo và có độ chia nhỏ nhất thích hợp.

c) Đặt thước dọc theo độ dài cần đo sao cho một đầu của vật ngang bằng với vạch số 0 của thước.

d) Đặt mắt nhìn theo hướng vuông góc với cạnh thước ở đầu kia của vật.

e) Đọc và ghi kết quả đo theo vạch chia gần nhất với đầu kia của vật.

Vậy, các từ cần điền là:

(1) - độ dài;                                      (5) - ngang bằng với;

(2) - giới hạn đo;                               (6) - vuông góc;

(3) - độ chia nhỏ nhất;                       (7) - gần nhất.

(4) - dọc theo;

Trong các hình sau đây, hình nào vẽ vị trí đặt thước đúng để đo chiều dài bút chì (H.2.1)?

a) Không đặt thước dọc theo chiều dài bút chì.

b) Đặt thước dọc theo chiều dài bút chì, nhưng một đầu không ngang bằng với vạch số 0.

c) Đặt thước dọc theo chiều dài bút chì, vạch số 0 ngang với một đầu của bút chì.

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm khi đo độ dài cần: 

- Ước lượng độ dài cần đo.

- Chọn thước có GHĐ và có ĐCNN thích hợp.

- Đặt thước dọc theo độ dài cần đo sao cho một đầu của vật ngang bằng với vạch 0 của thước.

- Đặt mắt nhìn theo hướng vuông góc với cạnh thước ở đầu kia của vật

- Đọc và ghi kết quả đo theo vạch chia gần nhất với đầu kia của vật.

Hướng dẫn giải

Khi đó độ dài cần : 

• Ước lượng độ dài cần đo.
• Chọn thước có GHĐ và có ĐCNN thích hợp.
• Đặt thước dọc theo độ dài cần đo sao cho một đầu của vật ngang bằng với vạch 0 của thước.
• Đặt mắt nhìn theo hướng vuông góc với cạnh thước ở đầu kia của vật.
• Đọc và ghi kết quả đo theo vạch chia gần nhất với đầu kia của vật.

Hình vẽ vị trí đặt thước đúng để đo chiều dài bút chì là hình c:  

Đặt thước dọc theo chiều dài bút chì, vạch số 0 ngang với một đầu của bút chì.

Trong các hình sau đây, hình nào vẽ vị trí đặt mắt để đọc kết quả đo (H.2.2)?

a) Đặt mắt nhìn theo hướng xiên sang phải.

b) Đặt mắt nhìn theo hướng xiên sang trái.

c) Đặt mắt nhìn theo hướng vuông góc với cạnh thước tại đầu của vật.

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm khi đó độ dài cần: 

- Ước lượng độ dài cần đo.

- Chọn thước có GHĐ và có ĐCNN thích hợp.

- Đặt thước dọc theo độ dài cần đo sao cho một đầu của vật ngang bằng với vạch 0 của thước.

- Đặt mắt nhìn theo hướng vuông góc với cạnh thước ở đầu kia của vật

- Đọc và ghi kết quả đo theo vạch chia gần nhất với đầu kia của vật.

Hướng dẫn giải

Hình vẽ vị trí đặt mắt để đọc kết quả đo là hình c: Đặt mắt nhìn theo hướng vuông góc với cạnh thước tại đầu của vật.

Quan sát kĩ hình 2.3 và ghi kết quả đo tương ứng.

a) l = (1)..............

b) l = (2).............

c) l = (3)...............

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm khi đo độ dài cần: 

- Ước lượng độ dài cần đo.

- Chọn thước có GHĐ và có ĐCNN thích hợp.

- Đặt thước dọc theo độ dài cần đo sao cho một đầu của vật ngang bằng với vạch 0 của thước.

- Đặt mắt nhìn theo hướng vuông góc với cạnh thước ở đầu kia của vật

- Đọc và ghi kết quả đo theo vạch chia gần nhất với đầu kia của vật.

Hướng dẫn giải

a) (1) 7cm

b) (2) gần bằng 7cm (độ chừng 6,8cm).

c) (3) dài hơn 7cm (độ chừng 7,4cm).

Vì thước trên có độ chia nhỏ nhất là 1cm => Tất cả kết quả đo được ở trên đều được ghi là 7cm.

Kinh nghiệm cho thấy độ dài của sải tay một người thường gần bằng chiều cao người đó ; độ dài vòng nắm tay thường gần bằng chiều dài của bàn chân người đó (H.2.4)

Hãy kiểm tra lại xem có đúng không.

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm khi đo độ dài cần: 

- Ước lượng độ dài cần đo.

- Chọn thước có GHĐ và có ĐCNN thích hợp.

- Đặt thước dọc theo độ dài cần đo sao cho một đầu của vật ngang bằng với vạch 0 của thước.

- Đặt mắt nhìn theo hướng vuông góc với cạnh thước ở đầu kia của vật

- Đọc và ghi kết quả đo theo vạch chia gần nhất với đầu kia của vật.

Hướng dẫn giải

Kết quả đo trong hai trường hợp sẽ gần giống nhau, sai lệch vài cm.