Công nghệ 10 Bài 25: Các phương pháp nhân giống vật nuôi và thủy sản

- Khái niệm: Là phương pháp cho ghép đôi giao phối giữa 2 cá thể đực và cái cùng giống đó để có được đời con mang hoàn toàn các đặc tính di truyền của giống đó.

+ Ví dụ: Lợn đực Móng cái x Lợn cái Móng cái --> Lợn Móng cái.

- Mục đích

• Tăng số lượng
• Bảo tồn quỹ gen các vật nuôi đang bị giảm về số lượng có nguy cơ bị tuyệt chủng

+ Ví dụ: Lợn Ỉ là đối tượng nuôi cần được bảo tồn

• Có thể cải tiến được năng suất của vật nuôi
• Cần tránh giao phối cận huyết

- Khái niệm: Là phương pháp cho ghép đôi giao phối giữa các cá thể khác giống nhằm tạo ra con lai mang những tính trạng di truyền mới tốt hơn bố mẹ

- Mục đích:

+ Làm thay đổi đặc tính di truyền của giống đã có hoặc tạo ra giống mới

+ Sử dụng ưu thế lai làm tăng sức sống và khả năng sản xuất ở đời con nhằm thu được hiệu quả cao trong chăn nuôi và thuỷ sản

a. Một số phương pháp lai:

+ Lai kinh tế là phương pháp cho lai giữa các cá thể khác giống để tạo ra con lai có sức sản xuất cao hơn. Tất cả con lai sử dụng nuôi lấy sản phẩm, không dùng để làm giống. Lai kinh tế đơn giản là lai giữa 2 giống, lai kinh tế phức tạp là lai giữa 3 giống trở lên.

• Sơ đồ: hình 25.2 lai giống.

+ Lai kinh tế phức tạp: là lai từ 3 giống trở lên

• Sơ đồ: hình 25.3

+ Lai gây thành ( lai tổ hợp) là phương pháp cho lai giữa 2 hay nhiều giống, sau đó chọn lọc đời lai tốt để nhân giống mới.

• Được sử dụng nhiều trong chăn nuôi và thuỷ sản và có năng suất cao.

- Đặc điểm các giống cá trong công thức lai:

+ Cá chép Việt Nam: thịt ngon, chịu được môi trường không thuận lợi

+ Cá chép Hungary: to khoẻ, nhiều thịt, lớn nhanh nhưng không thích nghi với điều kiện nắng, nóng, bẩn.

+ Cá chép lai F1: ưu điểm giống bố và mẹ, cá F1 không sinh sản nhân tạo được nên sản xuất giống khó khăn.

+ Cá chép vàng Indonexia lớn nhanh, to, ngoại hình đẹp.

+ Cá chép V1 là giống mới được tạo ra, ưu điểm bố và mẹ, có thể cho đẻ và thụ tinh nhân tạo nên sản xuất giống dễ dàng.

Bài 1: So sánh nhân giống thuần chủng và lai giống?

Hướng dẫn giải:

- Giống: Đều phát triển số lượng, duy trì, củng cố nâng cao và tạo ra những cá thể con giống có tính di truyền tốt

- Khác:

Bài 2: Thế nào là lai gây thành? Mục đích của lai gây thành có gì giống và khác lai kinh tế?

Hướng dẫn giải:

Câu 1: Trình bày khái niệm và mục đích của việc nhân giống thuần chủng.

Câu 2: Trình bày khái niệm và mục đích của việc lai giống.

Câu 3: So sánh lai kinh tế và lai gây thành?

Câu 4: Thế nào là lai kinh tế, vẽ sơ đồ lai kinh tế hai giống và lai kinh tế ba giống? Cho ví dụ

Câu 1: Mục đích của nhân giống thuần chủng là:

A. Phát triển về số lượng.

B. Duy trì, củng cố, nâng cao chất lượng của giống.

C. Cả A và B đều đúng.

D. Cả A và B đều sai.

Câu 2: Lai kinh tế là phương pháp lại cho ra sản phẩm:

A. Tạo giống mới

B. Không làm giống

C. Thuần chủng

D. Tất cả đều sai

Câu 3: Lai kinh tế phức tạp là lai……:

A. từ 2 giống trở lên

B. từ 3 giống trở lên

C. từ 4 giống trở lên

D. từ 5 giống trở lên

Câu 4: Các giống vật nuôi và thuỷ sản năng suất cao đều tạo ra từ:

A. Lai kinh tế

B. Lai phức hợp

C. Lai tổ hợp

D. Tất cả đều sai

Câu 5: Trong các phép nhân giống sau, phép nhân giống nào là nhân giống thuần chủng ?

A. Lợn Đại bạch X Lơn ỉ

B. Lợn Móng cái X Móng cái.

C. Lợn Đại bạch X Lanđrat.

D. Lợn Đại bạch X Móng cái.

- Sau khi học xong bài này các em cần nắm vững các nội dung trọng tâm sau:

• Hiểu được thế nào là nhân giống thuần chủng, mục đích của nhân giống thuần chủng
• Hiểu được khái niệm, mục đích của nhân giống tạp giao.
• Biết được một số phương pháp lai thường sử dụng trong chăn nuôi và thuỷ sản