Tiếng Việt lớp 5 bài 13A: Chàng gác rừng dũng cảm
Nội dung bài học dưới đây nhằm giúp các em nắm được kiến thức cơ bản của bài Tập đọc "Người gác rừng tí hon" và luyện viết một đoạn văn về bảo vệ môi trường. eLib mời các em tham khảo bài học dưới đây nhé, chúc các em học tập tốt.
Mục lục nội dung
1. Hoạt động cơ bản
1.1. Giải câu 1 trang 132 SGK Tiếng Việt VNEN 5
Quan sát các bức ảnh ở dưới, trao đổi với các bạn:
a) Mỗi bức ảnh chụp cảnh gì?
b) Dựa vào các bức ảnh để trả lời câu hỏi: Vì sao càng ngày bão lũ càng xảy ra nhiều và gây tác hại khủng khiếp hơn trước?
c) Cần làm gì để hạn chế bớt bão lũ?
Hướng dẫn giải:
a) Nội dung của mỗi bức tranh:
- Tranh 1: Rừng cây tươi xanh
- Tranh 2: Cây bị chặt phá
- Tranh 3: Đồi trọc xuất hiện do cây bị chặt phá
- Tranh 4: Bão lũ tràn về tàn phá nhà cửa, ruộng vườn, con người chịu nhiều khốn khó.
b) Bão lũ càng ngày càng xảy ra nhiều và gây tác hại khủng khiếp hơn trước là do cây xanh và rừng đầu nguồn bị con người chặt phá hết. Khi bão lũ tràn về không còn lớp phủ thực vật bảo vệ nên dễ dẫn tới tình trạng sạt lở đất gây lũ quét…
c) Để hạn chế bạo lũ con người phải tích cực trồng rừng, phủ xanh đất trống đồi trọc đồng thời phải có biện pháp bảo vệ thiên nhiên, không săn bắt thú rừng, không chặt phá rừng bừa bãi.
1.2. Văn bản "Người gác rừng tí hon"
Người gác rừng tí hon
Ba em làm nghề gác rừng. Tình yêu rừng của ba đã sớm truyền sang em.
Sáng hôm ấy, ba về thăm bà nội ốm. Chiều đến, em đi loanh quanh theo lối ba vẫn đi tuần rừng. Phát hiện những dấu chân người lớn hằn trên đất, em thắc mắc: "Hai ngày nay đâu có đoàn khách tham quan nào?" Thấy lạ, em lần theo dấu chân. Khoảng hơn chục cây to cộ đã bị chặt thành từng khúc dài. Gần đó có tiếng bàn bạc:
- Mày đã dặn lão Sáu Bơ tối đánh xe ra bìa rừng chưa?
Qua khe lá, em thấy hai gã trộm. Lừa khi hai gã mải cột các khúc gỗ, em lén chạy. Em chạy theo đường tắt về quán bà Hai, xin bà cho gọi điện thoại. Một giọng nói rắn rỏi vang lên ở đầu dây bên kia:
- A lô! Công an huyện đây!
Sau khi nghe em báo tin có bọn trộm gỗ, các chú công an dặn dò em cách phối hợp với các chú để bắt bọn trộm, thu lại gỗ.
Đêm ấy, lòng em như lửa đốt. Nghe thấy tiếng bành bạch của xe chở trộm gỗ, em lao ra. Chiếc xe tới gần... tới gần, mắc vào sợi dây chão chăng ngang đường, gỗ văng ra. Bọn trộm đang loay hoay lượm lại gỗ thì xe công an lao tới.
Ba gã trộm đứng khựng lại như rô bốt hết pin. Tiếng còng tay đã vang lên lách cách. Một chú công an vỗ vai em:
- Cháu quả là chàng gác rừng dũng cảm!
Theo NGUYỄN THỊ CẨM CHÂU
1.3. Nội dung chính của văn bản
Văn bản "Người gác rừng tí hon" mang đến cho người đọc những ý nghĩa vô cùng sâu sắc, câu chuyện kể về tình yêu đối với rừng - nguồn tài nguyên quý giá của thiên nhiên và hành động ngăn chặn nạn phá rừng dũng cảm của bạn nhỏ. Ba bạn làm nghề gác rừng, bạn có ý thức bảo vệ rừng cao. Khi thấy có lâm tặc, bạn đã báo ngay cho công an. Bọn lâm tặc bị bắt, bạn nhỏ là người gác rừng dũng cảm.
1.4. Giải thích các cụm từ khó trong bài
- Rô bốt: người máy.
- Còng tay: vòng sắt dùng để khóa tay kẻ phạm tội.
1.5. Câu hỏi và hướng dẫn giải
Câu 1. Theo lối ba vẫn đi tuần rừng, bạn nhỏ đã phát hiện được điều gì?
Hướng dẫn giải:
Theo lối ba vẫn đi tuần rừng, bạn nhỏ đã phát hiện ra những dấu chân người lớn hằn trên đất. Lần theo dấu vết bạn nhỏ thấy hơn chục cây to bị chặt thành từng khúc dài; bọn trộm gỗ bàn nhau sẽ dùng xe để chuyển gỗ ăn trộm vào buổi tối.
Câu 2.
Những chi tiết nào cho thấy:
a) Bạn nhỏ rất thông minh.
b) Bạn nhỏ rất dũng cảm
Hướng dẫn giải:
Những chi tiết trong bài cho thấy:
a) Bạn nhỏ là người thông minh: Thắc mắc khi thấy dấu chân người lớn trong rừng, lần theo dấu chân để giải đáp thắc mắc, khi phát hiện ra bọn trộm gỗ thì lén chạy theo đường tắt rồi tìm cách gọi điện báo công an
b) Bạn nhỏ là người dũng cảm: Chạy đi gọi điện thoại báo công an về hành động của kẻ xấu, phối hợp với các chú công an để bắt bọn trộm gỗ
Câu 3.
Trao đổi với các bạn để làm rõ những ý sau:
a. Vì sao bạn nhỏ tự nguyện tham gia bắt bọn trộm gỗ?
b. Em học tập được ở bạn nhỏ điều gì?
Hướng dẫn giải:
a) Bạn nhỏ tự nguyện tham gia bắt bọn trộm gỗ vì:
- Vì bạn nhỏ yêu rừng và không muốn rừng bị phá
- Vì bạn nhỏ hiểu rằng rừng là tài sản chung, ai cũng phải có trách nhiệm giữ gìn và bảo vệ
b) Em học tập được ở bạn nhỏ:
- Tinh thần trách nhiệm bảo vệ tài sản chung
- Bình tĩnh, thông minh khi xử lý những tình huống bất ngờ xảy ra
- Dũng cảm
2. Hoạt động thực hành
Câu 1. Đọc đoạn văn và lời giải nghĩa từ ngữ
Rừng nguyên sinh Nam Cát Tiên là khu bảo tồn đa dạng sinh học với ít nhất 55 loài động vật có vú, hơn 300 loài chim, 40 loài bò sát, rất nhiều loài lưỡng cư và cá nước ngọt…. Thảm thực vật ở đây rất phong phú. Hàng trăm loài cây khác nhau làm thành các loại rừng: rừng thường xanh, rừng bán thường xanh, rừng tre, rừng hỗn hợp.
- Rừng nguyên sinh: rừng hình thành một cách tự nhiên, chưa có tác động của con người.
- Loài lưỡng cư: động vật có xương sống, sinh đẻ dưới nước nhưng sống trên cạn như ếch, nhái,…
- Rừng thường xanh: Rừng cây quanh năm xanh tốt.
- Rừng bán thường xanh: Rừng cây có mùa rụng lá
Câu 2. Trả lời câu hỏi
a) “Khu bảo tồn đa dạng sinh học” là gì?
b) Vì sao nói “rừng nguyên sinh Nam Cát Tiên là khu bảo tồn đa dạng sinh học”?
Hướng dẫn giải:
a) “Khu bảo tồn đa dạng sinh học” là nơi lưu trữ nhiều loại động vật và thực vật
b) Nói “rừng nguyên sinh Nam Cát Tiên là khu bảo tồn đa dạng sinh học” vì ở đó có rất nhiều loại động thực vật đa dạng phong phú.
Câu 3. Xếp các từ ngữ chỉ hành động nêu trong ngoặc đơn vào cột thích hợp trong phiếu học tập:
a) Hành động bảo vệ môi trường (M: trồng rừng)
b) Hành động phá hoại môi trường (M: phá rừng)
Hướng dẫn giải:
a) Hành động bảo vệ môi trường: trồng cây, trồng rừng, phủ xanh đồi trọc.
b) Hành động phá hoại môi trường: phá rừng, đánh bắt cá mìn, xả rác bừa bãi, đốt nương, săn bắt thú rừng, đánh cá bằng điện, buôn bán động vật hoang dã.
Câu 4.
a) Chọn một cụm từ trong ngoặc ở hoạt động 3 làm đề tài, em hãy viết một đoạn văn khoảng 5 câu về đề tài đó.
b) Đổi bài với bạn để nhận xét cho nhau
Hướng dẫn giải:
Đoạn văn 1:
Ngày nay, hiện tượng vứt rác bữa bãi đang trở thành vấn đề gây bức xúc dư luận xã hội và trở thành hồi chuông rung lên cảnh bảo đỏ đối với toàn nhân loại. Rác được vứt khắp mọi nơi như ở đường phố, con sông, kênh, rạch, ao, biển, trên xe buýt, những địa điểm công cộng, danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử… Người người, nhà nhà đều vứt rác theo thói quen, tiện đâu vứt đó. Đây là một thực trạng đáng buồn lên án sự thiếu ý thức của mỗi cá nhân. Vứt rác bừa bãi là hành động phá hoại môi trường và hủy diệt cuộc sống con người vì vậy chúng ta cần chung tay giữ gìn trái đất –“ngôi nhà chung” xanh, sạch, đẹp.
Đoạn văn 2:
Lên kế hoạch phòng chống bão lũ xảy ra hằng năm, địa phương em mới đây đã đưa ra một kế hoạch trồng rừng và nhận được rất nhiều sự đồng tình và ủng hộ của người dân. Đoàn thanh niên cùng với những người dân đã cùng nhau tham gia một đợt trồng cây quy mô lớn nhằm phủ xanh đồi trọc. Chỉ trong một thời gian ngắn, tưng cái cây vươn lên đón nắng, ngọn đồi từ lúc nào đã được phủ một màu xanh mướt. Đây thật sự là một giải pháp vô cùng hiệu quả ngăn chặn bão lũ, sạt lở đất hằng năm.
Câu 5.
a) Nhớ - viết: Hành trình của bầy ong (2 khổ thơ cuối)
b) Đổi vở cho bạn để soát và sửa lỗi
Bầy ong rong ruổi trăm miền
Rù rì đôi cánh nối liền mùa hoa.
Nối rừng hoang với biển xa
Đất nơi đâu cũng tìm ra ngọt ngào
(Nếu hoa có ở trời cao
Thì bầy ong cũng mang vào mật ong)
Chắt trong vị ngọt mùi hương
Lặng thầm thay những con đường ong bay
Trải qua mưa nắng vơi đầy
Men trời đất đủ làm say đất trời
Bầy ong giữ hộ cho người
Những mùa hoa đã tàn phai tháng ngày.
Câu 6. Điền vào chỗ trống (chọn a hoặc b):
a. s hay x?
Mặt trời lặn ....uống bờ ao
Ngọn khói .....anh lên, lúng liếng
Vườn ....au gió chẳng đuổi nhau
Lá vẫn bay vàng ....ân giếng
b. c hay t?
Thách anh trâu đấy
Đánh đượ.... sáo đen
Sáo sà xuống đấ.....
Anh quay sừng hú....
Sáo lại lên lưng
Hướng dẫn giải:
a. s hay x?
Mặt trời lặn xuống bờ ao
Ngọn khói sanh lên, lúng liếng
Vườn sau gió chẳng đuổi nhau
Lá vẫn bay vàng sân giếng
b. c hay t?
Thách anh trâu đấy
Đánh được sáo đen
Sáo sà xuống đất
Anh quay sừng hút
Sáo lại lên lưng
3. Hoạt động ứng dụng
Câu 1.
Hỏi người thân: Cần làm gì để bảo vệ môi trường ở địa phương em?
Hướng dẫn giải:
- Khong vứt rác bừa bãi.
- Thường xuyên quét rác nơi khu phố đang ở, vệ sinh nhà cửa.
- Trồng nhiều cây xanh.
- Không chặt phá rừng....
Câu 2.
Cùng mọi người trong gia đình và cộng đồng làm sạch đẹp môi trường ở địa phương em
4. Tổng kết
Qua bài học này các em cần nắm một số nội dung chính sau:
- Nắm được nội dung chính bài Tập đọc "Người gác rừng tí hon"
- Vận dụng giải bài tập SGK.
- Tập viết đoạn văn về một chủ đề bảo vệ môi trường.
Tham khảo thêm
- doc Tiếng Việt lớp 5 bài 11A: Đất lành chim đậu
- doc Tiếng Việt lớp 5 bài 11B: Câu chuyện trong rừng
- doc Tiếng Việt lớp 5 bài 11C: Môi trường quanh ta
- doc Tiếng Việt lớp 5 bài 12A: Hương sắc rừng xanh
- doc Tiếng Việt lớp 5 bài 12B: Nối những mùa hoa
- doc Tiếng Việt lớp 5 bài 12C: Những người tôi yêu
- doc Tiếng Việt lớp 5 bài 13B: Cho rừng thêm xanh
- doc Tiếng Việt lớp 5 bài 13C: Dáng hình những người sống quanh ta
