Soạn bài Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới Ngữ văn 9 siêu ngắn

- Tác giả viết bài này vào đầu năm 2001 với hoàn cảnh nước ta tiếp bước công cuộc đổi mới từ cuối thế kỉ trước.

- Vấn đề: chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới.

- Nhiệm vụ: Đưa đất nước thoát khỏi đói nghèo, lạc hậu, đẩy mạnh, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Trình tự lập luận:

- Sự chuẩn bị bản thân con người.

- Phân tích đặc điểm con người Việt.

Hành trang về con người là quan trọng nhất vì:

- Con người bao giờ cũng là động lực phát triển của lịch sử, không có con người lịch sử không thể tiến lên, phát triển.

- Trong thời kỳ nền kinh tế tri thức phát triển mạnh mẽ, con người lại càng có vai trò nổi bật. 

- Những điểm mạnh:

+ Thông minh, nhạy bén với cái mới.

+ Cần cù, sáng tạo.

+ Tính cộng đồng đoàn kết.

- Những điểm yếu:

+ Người Việt còn có lối sống đố kỵ, đặc biệt là trong việc kinh doanh, sức cạnh tranh rất lớn.

+ Kiến thức có chỗ hổng, yếu về thực hành.

+ Thiếu sự tỉ mỉ, thiếu kế hoạch, chưa có thói quen tôn trọng quy trình công nghệ.

+ Chưa quen cường độ khẩn trương.

- Nhận xét của tác giả:

+ Giống: đều chỉ ra và phân tích mặt mạnh, mặt yếu của người Việt Nam.

+ Khác: phê phán những điểm yếu.

- Người viết có thái độ đúng mực, khách quan.

- Trong văn bản, nhằm giúp người đọc dễ dàng hình dung hơn về những điểm mạnh và điểm yếu của người Việt Nam thì tác giả đã sử dụng khá nhiều thành ngữ, tục ngữ để diễn đạt làm cho cách nói cô đọng, có hình ảnh, đồng thời gần gũi với những cách nghĩ, cách cảm của chúng ta. 

a. Những dẫn chứng cần lưu ý về một số điểm mạnh của người Việt Nam:

- Sự cần cù, sáng tạo:

+ "Bác Vũ Đình Phúc (đường Nguyễn Siêu, Xóm Mới, phường 7, TP Đà Lạt) đã giành 2 năm mày mò nghiên cứu để sản xuất ra máy xay phế phẩm nông nghiệp làm phân hữu cơ, tận dụng phế phẩm nông nghiệp, giảm rác thải đồng thời phục vụ sản xuất".

 + "Lê Huy Hiệu và Thân Trọng Tuấn khi còn là học sinh lớp 9A, trường THCS Hải Sơn, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị đã sáng tạo ra bẫy điện có chức năng thu nạp điện năng để phục vụ cho sinh hoạt từ những dụng cụ tự chế và được lắp tại ở gờ giảm tốc trên đường".

- Truyền thống đoàn kết, đùm bọc lẫn nhau:

 + "Thời kì chiến tranh, nhân dân các làng bản, vùng quê đem lương thực nuôi bộ đội, giúp bộ đội tránh khỏi sự lùng sục của kẻ thù, sự đoàn kết của quân dân ta đã đánh bại hai kẻ thù lớn là thực dân Pháp và đế quốc Mỹ".

+ "Đoàn Trường Sinh ở xã Vinh Quang, huyện Chiêm Hóa, tỉnh Tuyên Quang 10 năm cõng người bạn bị liệt cả hai chân đi học".

+ "Nguyễn Văn Nam sinh năm 1995, quê ở huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An đã 3 lần cứu sống 9 người sắp bị chết đuối, trong lần cứu 5 em nhỏ bản thân Nam đã bị chết đuối".

b. Những dẫn chứng cần lưu ý về một số điểm yếu của người Việt Nam:

- "Thói quen khôn vặt, bóc ngắn cắt dài, không coi trọng chữ tín của các cửa hàng bán rượu trên phố Hàng Buồm, Tạ Hiện, Phan Bội Châu, chợ Hàng Da ở Hà Nội sử dụng những chai rượu lâu được vận chuyển từ các cửa khẩu, dán tem thành rượu hợp pháp và bán cho người dân".

- "Lối học chay, học vẹt nặng nề: Học sinh học thuộc lòng kiến thức để làm các bài kiểm tra mà không hiểu bản chất của vấn đề, không thể vận dụng kiến thức ấy vào những trường hợp mang tính mở rộng".