Giải bài tập SBT Hóa 9 Bài 9: Tính chất hóa học của muối

Thuốc thử dùng để phân biệt hai dung dịch natri sunfat và natri sunfit là

A. dung dịch bari clorua.

B. dung dịch axit clohiđric.

C. dung dịch chì nitrat.

D. dung dịch natri hiđroxit.

Phương pháp giải

Xem lại lý thuyết tính chất hóa học của muối, hiện tượng để nhận biết thường là kết tủa hoặc khí

Hướng dẫn giải

Khi nhỏ từ từ dung dịch HCl vào lần lượt thì:

+ Thấy sinh ra khí không màu là Na₂SO₃:

2HCl + Na₂SO₃ → 2NaCl + CO₂ + H₂O

+ Không hiện tượng là Na₂SO₄

Đáp án cần chọn là B.

a) Hãy cho biết những phản ứng hoá học nào có thể dùng để điều chế các muối sau (Bằng cách ghi dấu x (có) và dấu o (không) vào dấu ...):

Viết các phương trình hoá học.

b) Vì sao có một số phản ứng hoá học trong bảng là không thích hợp cho sự điều chế những muối trên ?

Phương pháp giải

Xem lại lý thuyết tính chất hóa học của muối

Hướng dẫn giải

a) Viết các phương trình hóa học của phản ứng từ (1) đến (10)  

Phương trình:

(1) NaOH + HCl → NaCl + H₂O

b) Một số phản ứng hoá học không thích hợp để điều chế muối NaCl và CuCl₂:

Phương pháp giải

Xem lại lý thuyết tính chất hóa học của muối, nhận biết các chát dựa trên hiện tượng đặc trưng: kết tủa, khí, màu sắc...

Hướng dẫn giải

Dùng dung dịch NaOH có thể phân biệt được 2 muối trong những cặp chất:

a) Dung dịch Na₂SO₄ và dung dịch Fe₂(SO₄)₃. Dung dịch muối nào tác dụng với dung dịch NaOH tạo ra kết tủa màu đỏ nâu, là muối Fe₂(SO₄)₃:

Fe₂(SO₄)₃ + 6NaOH → 2Fe(OH)₃ + 3Na₂SO₄

b) Dung dịch Na₂SO₄ và dung dịch CuSO₄ .Dung dịch muối nào tác dụng với dung dịch NaOH tạo ra kết tủa màu xanh, là muối CuSO₄ :

CuSO₄ + 2NaOH → Cu(OH)₂ ↓+ Na₂SO₄

c) Dung dich Na₂SO₄ và dung dịch BaCl₂: không dùng NaOH để nhận biết 2 dung dịch trên vì sau phản ứng các cặp chất không tồn tại.

Có thể dùng những phản ứng hoá học nào để chứng minh rằng thành phần của muối đồng(II) sunfat có nguyên tố đồng và gốc sunfat ?

Phương pháp giải

Có thể dựa vào màu sắc của một số kết tủa đặc trưng với đồng như Cu(OH)₂: xanh lam, Cu: đỏ... còn gốc sunfat nhận biết bằng màu trắng đặc trưng của BaSO₄

Hướng dẫn giải

Chọn những thuốc thử để nhận biết trong thành phần của muối đổng(II) suníat có chứa nguyên tố đồng và gốc sunfat:

- Nhận biết nguyên tố đồng. Dùng thuốc thử là kim loại hoạt động, thí dụ Fe, Zn...

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu ↓

- Nhận biết gốc sunfat: Dùng thuốc thử là dung dịch muối bari, như BaCl₂, Ba(NO₃)₂, Ba(OH)₂ :

BaCl₂ + CuSO₄ → CuCl₂ + BaSO₄ ↓

Có những muối sau: CaCO₃, CuSO₄, MgCl₂. Hãy cho biết muối nào có thể điều chế bằng phương pháp sau:

a) Axit tác dụng với bazơ.

b) Axit tác dụng với kim loại.

c) Muối tác dụng với muối.

d) Oxit bazơ tác dụng với oxit axit.

Viết các phương trình hoá học.

Phương pháp giải

Xem lại tính chất hóa học của một số hợp chất vô cơ đã học để điều chế muối (sản phẩm có chứa muối cần tìm).

Hướng dẫn giải

a) Axit tác dụng với bazơ: CaCO₃, CuSO₄, MgCl₂.

H₂CO₃ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + 2H₂O

Cu(OH)₂ + H₂SO₄ → CuSO₄ + 2H₂O

Mg(OH)₂ + 2HCl → MgCl₂ + 2H₂O

b) Axit tác dụng với kim loại: MgCl₂, CuSO₄ (dùng H₂SO₄ đặc).

Mg + 2HCl → MgCl₂ + H₂

Cu + 2H₂SO₄ (đặc) → CuSO₄ + SO₂ + H₂O

c) Muối tác dụng với muối: CaCO₃, CuSO₄, MgCl₂.

Thí dụ :

CaCl₂ + Na₂CO₃ → CaCO₃ + 2NaCl

CuCl₂ + Ag₂SO₄ → CuSO₄ + 2AgCl

BaCl₂ + MgSO₄ → BaSO₄ + MgCl₂

d) Oxit bazơ tác dụng với oxit axit: CaCO₃.

CaO + CO₂ → CaCO₃

Phương pháp giải

Xem lại tính chất hóa học của muối

Hướng dẫn giải

TN1: cho biết chất đem làm thí nghiệm là muối cacbonat hoặc hiđrocacbonat (K₂CO₃, CaCO₃, NaHCO₃, Na₂CO₃).

TN2: cho biết muối đem làm thí nghiệm là CaCO₃ hoặc NaHCO₃, là những muối bị phân huỷ ở nhiệt độ cao.

TN3: cho biết sản phẩm thu được ở thí nghiệm 2 phải là muối cacbonat, không thể là canxi oxit CaO.

Vậy bạn em đã lấy muối NaHCO₃ làm thí nghiệm.

NaHCO₃+ HCl → NaCl + H₂O + CO₂↑

NaHCO₃ t^o→ Na₂CO₃ + CO₂↑ + H₂O

Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + H₂O + CO₂↑

Biết 5 gam hỗn hợp hai muối là CaCO₃ và CaSO₄ tác dụng vừa đủ với 200 ml dung dịch HCl, sinh ra được 448 ml khí (đktc).

a) Tính nồng độ mol của dung dịch HCl đã dùng.

b) Tính thành phần phần trăm theo khối lượng của mỗi muối trong hỗn hợp ban đầu.

Phương pháp giải

Viết phương trình hóa học và tính toán theo phương trình hóa học.

Hướng dẫn giải

a) Chỉ có CaCO₃ tác dụng với dung dịch HCl :

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + H₂O + CO₂

- Số mol HCl có trong dung dịch :

n_HCl = 2nCO₂ = 448/22400 x 2 = 0,04 mol

- Nồng độ mol của dung dịch HCl đã dùng :

C_M = 1000 x 0,04/200 = 0,2 (mol/l)

b)Theo phương trình hoá học, số mol CaCO₃ có trong hỗn hợp là

nCaCO₃ = nCO₂ = 0,02 mol

Khối lượng CaCO₃ có trong hỗn hợp là :

mCaCO₃ = 0,02 x 100 = 2 gam

Thành phần các chất trong hỗn hợp :

%mCaCO₃ = 2x100%/5 = 40%

%mCaSO₄ = 100% - 40% = 60%

Cho m gam hỗn hợp gồm CaCO₃ và CaSO₃ tác dụng với dung dịch HCl loãng dư thấy thoát ra 4,48 lít hỗn hợp hai khí ở đktc. Cho toàn bộ lượng hỗn hợp khí trên hấp thụ hết vào dung dịch Ba(OH)₂ dư thấy tạo ra (m + a) gam kết tủa. Hãy tính a.

Phương pháp giải

Viết phương trình hóa học xảy ra:

2HCl + CaCO₃ → CaCl₂ + CO₂ ↑+ H₂O

2HCl + CaSO₃ → CaCl₂ + SO₂ ↑+ H₂O

CO₂ + Ba(OH)₂ → BaCO₃ ↓+ H₂O

SO₂ + Ba(OH)₂ → BaSO₃ ↓+ H₂O

Và tính theo phương trình hóa học.

Hướng dẫn giải

Theo các phương trình hóa học ta có:

n_CaCO3 = n_CO2 = n_BaCO3; n_CaCO3 = n_SO2 = n_BaSO3

→ m_{BaCO3, BaSO3} - mCaCO_3, CaSO₃ = nmuoi (137 - 40) = 97.n_muoi

mà nmuoi = nCO_2, SO₂ = 4,48/22,4 = 0,2 mol

⇒ (m + a) - m = 97.0,2 ⇒ a = 19,4g

Vậy giá trị a là 19,4g.