Giải bài tập SBT Hóa 9 Bài 10: Một số muối quan trọng

Có những muối sau:

A. CuSO₄     

B. NaCl     

C. MgCO₃     

D. ZnSO₄     

E. KNO₃

Hãy cho biết muối nào:

a) Không nên điều chế bằng phản ứng của kim loại với axit vì gây nổ, không an toàn.

b) Có thể điều chế bằng phản ứng của kim loại với dung dịch axit sunfuric loãng.

c) Có thể điều chế bằng phản ứng của dung dịch muối cacbonat với dung dịch axit clohiđric.

d) Có thể điều chế bằng phản ứng trung hoà giữa hai dung dịch.

e) Có thể điều chế bằng phản ứng của muối cacbonat không tan với dung dịch axit sunfuric.

Phương pháp giải

Xem lại lý thuyết một số muối quan trọng. 

Hướng dẫn giải

a) NaCl, KNO₃ không nên điều chế bằng phản ứng của kim loại với axit vì gây nổ, không an toàn.

b) ZnSO₄ có thể điều chế bằng phản ứng của kim loại với dung dịch axit sunfuric loãng

c) NaCl có thể điều chế bằng phản ứng của dung dịch muối cacbonat với dung dịch axit clohiđric.

d) NaCl và KNO₃ có thể điều chế bằng phản ứng trung hoà giữa hai dung dịch.

Trộn hai dung dịch A với dung dịch B được dung dịch NaCl. Hãy cho biết 3 cặp dung dịch A, B thoả mãn điều kiện trên. Minh hoạ cho câu trả lời bằng các phương trình hoá học.

Phương pháp giải

Xem lại tính chất hóa học của các hợp chất vô cơ và cách điều chế dung dịch NaCl.

Hướng dẫn giải

- Dung dịch axit và dung dịch bazơ, thí dụ: HCl và NaOH.

HCl + NaOH → NaCl + H₂O

- Dung dịch axit và dung dịch muối, thí dụ: HCl và Na₂CO₃.

2HCl + Na₂CO₃ → NaCl + H₂O + CO₂

- Dung dịch hai muối, thí dụ : CaCl₂ và Na₂CO₃.

CaCl₂ + Na₂CO₃ → 2NaCl + CaCO₃

Có ba chất rắn màu trắng đựng trong 3 lọ riêng biệt không nhãn là: Na₂CO₃, NaCl, hỗn hợp NaCl và Na₂CO₃.

a) Hãy nhận biết chất đựng trong mỗi lọ bằng phương pháp hoá học.

b) Trình bày cách tiến hành và viết phương trình hoá học.

Phương pháp giải

Dựa vào tính chất hóa học khác nhau giữa các muối để lựa chọn hóa chất phù hợp.

Hướng dẫn giải

Dùng thuốc thử là dung dịch HNO₃ loãng:

Ghi số thứ tự của 3 lọ, lấy một lượng nhỏ hoá chất trong mỗi lọ vào 3 ống nghiệm và ghi số thứ tự ứng với 3 lọ. Nhỏ dung dịch HNO₃ cho đến dư vào mỗi ống, đun nóng nhẹ.

Quan sát hiện tượng:

- Nếu không có hiện tượng gì xảy ra, chất rắn trong ống nghiệm là muối NaCl. Lọ cùng số thứ tự với ống nghiệm là NaCl.

- Nếu có bọt khí thoát ra thì chất rắn trong ống nghiệm có thể là Na₂CO₃ hoặc hỗn hợp Na₂CO₃ và NaCl.

- Lọc lấy nước lọc trong mỗi ống nghiệm đã ghi số rồi thử chúng bằng dung dịch AgNO₃. Nếu :

Nước lọc của ống nghiệm nào không tạo thành kết tủa trắng với dung dịch AgNO₃ thì muối ban đầu là Na₂CO₃.

Nước lọc của ống nghiệm nào tạo thành kết tủa trắng với dung dịch AgNO₃ thì chất ban đầu là hỗn hợp hai muối NaCl và Na₂CO₃.

Các phương trình hoá học :

Na₂CO₃ + 2HNO₃ → 2NaNO₃ + H₂O + CO₂ ↑

(đun nóng nhẹ để đuổi hết khí CO₂ ra khỏi dung dịch sau phản ứng)

NaCl + AgNO₃ → AgCl ↓ + NaNO₃

Biết 5 gam hỗn hợp 2 muối là Na₂C0₃ và NaCl tác dựng vừa đủ với 20 ml dung dịch HCl, thu được 448 ml khí (đktc).

a) Tính nồng độ mol của dung dịch HCl đã dùng.

b) Tính khối lượng muối thu được sau phản ứng.

c) Tính thành phần phần trăm theo khối lượng của mỗi muối trong hỗn hợp ban đầu.

Phương pháp giải

Viết phương trình hóa học và tính theo phương trình hóa học. 

Hướng dẫn giải

a) Ta có:

Na₂CO₃ + HCl → NaCl + H₂O + CO₂

n_khi = n_CO2 = 0,448 : 22,4 = 0,02 mol; n_HCl = 0,02.2 = 0,04 mol

Vậy C_M = n : V = 0,04 : 0,02 = 2M

b) n_NaCl = 0,02.2/1 = 0,04 (mol) → m_NaCl = 0,04.58,5 = 2,34g

c) n_Na2CO3 = 0,02.1/1 = 0,02 (mol) → m_Na2CO3 = 0,02.106 = 2,12g

%m_Na2CO3 = 2,12/5 . 100 = 42,4%

%m_NaCl = 100% - 42,4% = 57,6%

Cho 24,8 gam hỗn hợp gồm Na₂CO₃ và Na₂SO₄ tác dụng với dung dịch BaCl₂ dư thấy tạo ra a gam kết tủa. Cho a gam kết tủa trên tác dụng với dung dịch HCl dư thấy thoát ra 2,24 lít khí ở đktc và còn lại b gam chất rắn không tan. Hãy tính a, b.

Phương pháp giải

Viết phương trình hóa học, xác định kết tủa, chất rắn không tan và tính toán theo phương trình hóa học.

Hướng dẫn giải

PTHH: 

Na₂CO₃ + BaCl₂ → 2NaCl + BaCO₃ ↓

Na₂SO₄ + BaCl₂ → 2NaCl + BaSO₄ ↓

2HCl + BaCO₃ → CaCl₂ + CO₂ ↑+ H₂O

Kết tủa thu được gồm BaCO₃, BaSO₄

Khí thoát ra là khí CO₂.

Chất rắn còn lại không tan là BaSO₄.

Theo các phương trình hoá học

nNa₂CO₃ = nBaCO₃ = nCO₂ = 2,24 : 22,4 = 0,1 mol

Vậy mNa₂CO₃ = 0,1.106 = 10,6 g → mNa₂SO₄ = 24,8 - 10,6 = 14,2 g

→ nNa₂SO₄ = 14,2 : 142 = 0,1 mol → mBaCO₃ = 0,1.197 = 19,7g

mBaSO₄ = 0,1 x 233 = 23,3g = b

→ a = 19,7 + 23,3 = 43g