Giải bài tập SGK Sinh học 10 Bài 27: Các yếu tố ảnh hưởng đến sinh trưởng của vi sinh vật

- Một chủng tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus) được cấy trên 3 loại môi trường sau:

• Môi trường a gồm: Nước, muối khoáng và nước thịt.
• Môi trường b gồm: Nước, muối khoáng, glucôzơ và tiamin (vitamin B1)
• Môi trường c gồm: Nước, muối khoáng, glucôzơ.

- Sau khi nuôi ở tủ ấm 37°c một thời gian, môi trường a và môi trường b trở nên đục, trong khi môi trường c vẫn trong suốt. 

a) Môi trường a, b và c là loại môi trường gì?

b) Hãy giải thích kết quả thực nghiệm?

c) Glucôzơ, tiamin và nước thịt có vai trò gì đối với vi khuẩn?

Phương pháp giải

- Xác định sự khác biệt về thành phần các chất trong từng môi trường qua đó, trả lời các câu hỏi.

Hướng dẫn giải

a) Chủng tụ cầu vàng được cấy trên ba loại môi trường, ba loại môi trường này lần lượt là:

+ Môi trường a: Là môi trường bán tổng hợp tuy không có vitamin B1, nhưng có nhân tố sinh trưởng là nước thịt nên tụ cầu vàng sinh trưởng được → môi trường trở nên đục.

+ Môi trường b: Môi trường có muối khoáng, glucôzơ, vitamin, là môi trường có đầy đủ nhân tố sinh trưởng nên tụ cầu vàng phát triển được → môi trường trở nên đục.

+ Môi trường c: Vẫn trong suốt , chứng tỏ môi trường không thích hợp cho tụ cầu vàng không phát triển.

b) Giải thích kết quả thí nghiệm: Muốn tụ cầu vàng muốn phát triển được, đòi hỏi vitamin và các hợp chất phức tạp trong nước thịt, glucôzơ nên môi trường a, b, phù hợp còn môi trường c là môi trường khoáng nên nó không phát triển được.

c) Vai trò của glucôzơ, tiamin, nước thịt.

• Glucôzơ: Là hợp chất cung cấp cacbon và năng lượng cho vi khuẩn.
• Tiamin: Vai trò hoạt hóa các enzim.
• Nước thịt: Là hợp chất cung cấp nitơ hữu cơ cho vi khuẩn.

- Vi khuẩn lactic (Lactobacillus arabinosus) tự tổng hợp được axit folic (một loại vitamin) và không tự tổng hợp được phêninalanin (một loại axit amin), còn chủng thứ 2 thì ngược lại. Có thể nuôi 2 chủng vi sinh vật này trên môi trường thiếu axit folic và phêninalanin nhưng đủ các chất dinh dưỡng khác được không? Vì sao?

Phương pháp giải

- Vi sinh vật khuyết dưỡng không tự tổng hợp được các nhân tố sinh trưởng nên khi thiếu các nhân tố này trong môi trường sống thì chúng sẽ không phát triển được.

Hướng dẫn giải

- Hai chủng vi khuẩn lactic 1 và 2 là hai vi khuẩn khuyết dưỡng bố trợ cho nhau đối với 2 nhân tố sinh trưởng là axit folic và phenylalamin. Do vậy, khi nuôi 2 chủng vi sinh vật này, chúng sẽ không thể phát triển được

- Vì sao nên đun sôi lại thức ăn còn dư trước khi lưu giữ trong tủ lạnh?

Phương pháp giải

- Xem lại yếu tố nhiệt độ, giải thích vì sao nên đun sôi lại thức ăn còn dư trước khi lưu giữ trong tủ lạnh.

Hướng dẫn giải

- Nên đun sôi lại thức ăn còn dư trước khi lưu giữ trong tủ lạnh sau khi ăn vì các thức ăn thừa đã nhiễm khuẩn, do đó trước khi cho vào tủ lạnh cất giữ cần đun sôi lại để diệt khuẩn.