Giải bài tập SGK Hóa 12 Nâng cao Bài 14: Luyện tập: Cấu tạo và tính chất của amin, amino axxit, protein

1. Giải bài 1 trang 79 SGK Hóa 12 nâng cao

A - Sai.

B - Đúng.

C - Đúng.

D - Sai.

a. So sánh đặc điểm cấu tạo của amin, amino axit và protein.

b. So sánh tính chất hóa học của amin và amino axit.

Phương pháp giải

Để trả lời các câu hỏi trên cần nắm rõ đặc điểm cấu tạo và tính chất hóa học của  amin, amino axit và protein. Tìm ra điểm khác nhau giữa chúng để so sánh.

Hướng dẫn giải

Câu a

Đặc điểm cấu tạo của amin, amino axit và protein:

• Amin là chất hữu cơ mà phân tử có nguyên tử N liên kết với 1,2 hay 3 gốc hiđrocacbon.
• Amino axit là chất mà phân tử có chứa đồng thời hai loại nhóm chức là –COOH và –NH₂.
• Protein là hợp chất cao phân tử tạp từ các amino axit liên kết với nhau bằng liên kết peptit –CO-NH-.

Câu b

Tính chất hóa học của amin và amin axit:

• Amin có tính bazơ: R-NH₂ + HCl → RNH₃Cl
• Amino axit có tính lưỡng tính: tác dụng được với cả axit và bazơ. Amino axit có thể trùng ngưng tạo thành polipeptit.

Trình bày phương pháp hóa học phân biệt dung dịch các chất sau:

a. CH₃CH₂, NH₂-CH₂-COOH, CH₃COONH₄, anbumin.

b. C₆H₅NH₂, CH₃CH(NH₂)COOH, (CH₃)₂NH, anbumin.

Phương pháp giải

Để phân biệt các dung dịch trên cần nắm rõ tính chất hóa học đặc trưng của các chất để lựa chọn thuốc thử và phương pháp phù hợp.

Hướng dẫn giải

Câu a

Phương pháp hóa học nhận biết CH₃CH₂, NH₂-CH₂-COOH, CH₃COONH₄, anbumin:

• Dùng quỳ tím nhận ra CH₃NH₂ do làm quỳ tím chuyển màu xanh.
• Đun nhẹ dung dịch nhận ra anbumin do có hiện tượng đông tụ.
• Hai dung dịch còn lại cho tác dụng NaOH nhận ra CH₃COONH₄ do tạo khí mùi khai làm xanh quỳ tím ẩm:

CH₃COONH₄ + NaOH → CH₃COONa + NH₃ + H₂O

• Glyxin có phản ứng nhưng không tạo khí.

H₂N-CH₂-COOH + NaOH → H₂N-CH₂-COONa + H₂O

Câu b

Phương pháp hóa học nhận biết C₆H₅NH₂, CH₃CH(NH₂)COOH, (CH₃)₂NH, anbumin

• Đun nhẹ các dung dịch nhận ra anbumin.
• Dùng quỳ tím nhận ra (CH₃)₂NH (quỳ tím chuyển sang màu xanh).
• Dùng dung dịch Br₂ nhận ra anilin (có kết tủa trắng):

Brađikinin có tác dụng làm giảm huyết áp. Đó là một nonapeptit có công thức là: Arg-Pro-Pro-Gly-Phe-Ser-Pro-Phe-Arg.

Khi thuỷ phân không hoàn toàn peptit này có thể thu được những tripeptit nào có chứa phenylalanin (Phe)?

Phương pháp giải

Dựa vào nonapeptit trên, ta cắt từ nhóm 3 amino axit liền nhau sẽ được các tripeptit.

Hướng dẫn giải

Khi thuỷ phân không hoàn toàn brađikinin có thể thu được 5 tripeptit có chứa Phe là:

Pro-Gly-Phe; Gly-Phe-Ser, Phe-Ser-Pro; Ser-Pro-Phe; Pro-Phe-Arg.

Hãy giải thích các hiện tượng sau:

a) Khi bị dây axit nitric vào da thì chỗ da đó bị vàng.

b) Khi ăn phải thức ăn có lẫn muối kim loại nặng (như chì, thủy ngân…) thì bị ngộ độc.

c) Khi nấu canh cua thì thấy các màng "riêu cua" nổi lên.

Phương pháp giải

Để giải thích các hiện tượng trên cần nắm rõ tính chất hóa học của protein với các chất trên.

Hướng dẫn giải

Câu a

Khi bị dây HNO₃ vào da, chỗ da đó có màu vàng là do phản ứng của protein chứa gốc hiđrocacbon thơm với axit tạo ra sản phẩm thế màu vàng.

Câu b

Khi ăn phải thức ăn có lẫn muối kim loại nặng (như chì, thủy ngân…) sẽ bị ngộ độc do các protein trong cơ thể bị đông tụ, mất đi hoạt tính sinh học.

Câu c

Khi nấu canh cua  xảy ra hiện tượng đông tụ protein tạo thành các màng "riêu cua" là do tính chất không bền nhiệt của protein.

a. Khối lượng các gốc glyxyl (từ glixin) chiếm 50% khối lượng tơ tằm (fibroin). Hãy tính khối lượng glyxin mà các con tằm cần để tạo nên 1 kg tơ.

b. Xác định phân tử khối gần đúng của protein X chứa 0,16% lưu huỳnh, biết rằng phân tử X chỉ chứa 1 nguyên tử lưu huỳnh.

Phương pháp giải

a) m_glixin = \(\frac{50}{100}.1 \)

b) \(M_{protein} = \frac{32}{0,16} . 10\)

Hướng dẫn giải

Câu a

Để tạo nên 1kg tơ tằm mà khối lượng glyxin chiếm 50% khối lượng tơ cần một lượng glyxin là:

m_glixin = \(\frac{50}{100}.1 = 0,5 \ kg\)

Câu b

Phân tử khối của protein  là:

\(M_{protein} = \frac{32}{0,16} . 100 = 20.000\) (đvC)