Giải bài tập SBT Vật lý 7 Bài 13: Môi trường truyền âm

Âm không thể truyền trong môi trường nào dưới đây?

A. Khoảng chân không       

B. Tường bêtông

C. Nước biển                               

D. Tầng khí quyển bao quanh Trái Đất

Phương pháp giải

Để chọn đáp án đúng cần ghi nhớ: Âm truyền trong các môi trường rắn, lỏng và khí, không truyền được trong chân không.

Hướng dẫn giải

Âm truyền trong các môi trường rắn, lỏng và khí, không truyền được trong chân không.

Chọn A

Kinh nghiệm của những người câu cá cho biết, khi có người đi đến bờ sông, cá ở dưới sông lập tức “lẩn trốn ngay”. Hãy giải thích tại sao?

Phương pháp giải

Dựa vào tiếng động của chân người đã truyền qua đất trên bờ, và qua nước rồi đến tai cá để giải thích

Hướng dẫn giải

Khi có người đi đến bờ sông, cá ở dưới sông lập tức “lẩn trốn ngay” vì tiếng động của chân người đã truyền qua đất trên bờ, và qua nước rồi đến tai cá, nên nó bơi nhanh đi chỗ khác. 

Tiếng sét và tia chớp được tạo ra gần như cùng một lúc, nhưng ta thường nhìn thấy chớp trước khi nghe thấy tiếng sét. Hãy giải thích.

Phương pháp giải

Để giải thích, vận dụng lí thuyết về môi trường truyền âm và vận tốc truyền âm:  ánh sáng truyền trong môi trường không khí nhanh hơn âm thanh rất nhiều

Hướng dẫn giải

Đó là vì ánh sáng truyền trong môi trường không khí nhanh hơn âm thanh rất nhiều. Vận tốc của ánh sáng trong không khí là 300.000 km/s, trong khi đó vận tốc của âm thanh trong không khí chỉ khoảng 340 m/s.

Vì vậy, thời gian để tiếng sét truyền đến tai ta dài hơn thời gian mà ánh sáng chớp truyền đến mắt ta. 

Nếu nghe thấy tiếng sét sau 3 giây kể từ khi nhìn thấy chớp, các em có thể biết được khoảng cách từ nơi mình đứng đến chỗ sét đánh là bao nhiêu không?

Phương pháp giải

Để tính khoảng cách từ nơi đứng đến chỗ sét đánh, sử dụng công thức tính quãng đường: s=vt

Với v là vận tốc truyền âm trong không khí là 340m/s

Hướng dẫn giải

Ta có vận tốc truyền âm trong không khí là 340m/s

Khoảng cách từ nơi mình đứng đến chỗ sét đánh nếu nghe thấy tiếng sét sau 3 giây là: s = v.t = 340.3 = 1020 (m) ≈ 1km

Trò chơi “Điện thoại”.

- Vật liệu: 2 Ống bơ sữa bò bỏ 2 đáy; 2 miếng nilông (rộng hơn đáy ống bơ); 2 sợi dây chun; 1 sợi chỉ dài từ 20 đến 30 mét; 2 mẩu que tăm.

- Cách làm: Dùng sợi dây chun buộc chặt miếng nilông vào một đáy mỗi ống bơ. Đục 1 lỗ nhỏ ở giữa đáy mỗi ống bơ. Nối 2 ống bơ với nhau bằng sợi chỉ luồn vào lỗ giữa đáy mỗi ống và chốt đầu sợi chỉ ở mỗi lỗ với ống bơ bởi một que tăm buộc ngang. 

- Cách chơi: Hai em tham gia, mỗi em cầm 1 ống bơ và đứng ở khoảng cách sợi chỉ vừa đủ căng. Một em đặt sát miệng vào ống bơ và gọi bạn. Em kia áp tai vào ống bơ sẽ nghe thấy rõ tiếng gọi của bạn.

Hỏi âm đã truyền từ miệng bạn này đến tai bạn kia qua những môi trường nào? 

Phương pháp giải

Dựa vào cách mô tả trò chơi ở trên và kiến thức về môi trường truyền âm để xác định môi trường mà âm đã truyền từ miệng bạn này đến tai bạn kia

Hướng dẫn giải

Âm đã truyền từ miệng bạn này qua đến tai bạn kia qua môi trường không khí và chất rắn (sợi chỉ).

Kết luận nào sau đây sai?

A. Vận tốc âm thanh trong không khí vào khoảng 340km/s.

B. Vận tốc âm thanh trong nước vào khoảng 1,5km/s.

C. Vận tốc âm thanh trong thép vào khoảng 6100m/s.

D. Vận tốc âm thanh trong gỗ vào khoảng 3400m/s.

Phương pháp giải

Cần nắm được vận tốc truyền âm trong không khí, trong nước, trong thép và trong gỗ, dùng phương pháp loại trừ để chọn đáp án đúng.

Hướng dẫn giải

Vì vận tốc âm thanh trong không khí vào khoảng 340 m/s.

Đáp án: A

Những môi trường dưới đây có thể truyền được âm không?

Phương pháp giải

Cần nắm được kiến thức về môi trường truyền âm để xác định:

- Môi trường có thể truyền âm: Tường gạch, nước sôi, tấm nhựa,...

- Môi trường không truyền âm: chân không

Hướng dẫn giải

- Môi trường có thể truyền âm: Tường gạch, nước sôi, tấm nhựa, không khí loãng, khi hidro, sắt nóng chảy, sàn gỗ, bông, cao su.

- Môi trường không truyền âm: chân không.

Kết luận nào sau đây là đúng?

A. Vận tốc âm truyền trong chất khí lớn hơn trong chất lỏng, nhỏ hơn trong chất rắn.

B. Vận tốc âm truyền trong chất lỏng lớn hơn trong chất khí, nhỏ hơn trong chất rắn.

C. Vận tốc âm truyền trong chất rắn lớn hơn trong chất lỏng, nhỏ hơn trong chất khí.

D. Vận tốc âm truyền trong chất khí lớn hơn trong chất lỏng, nhỏ hơn trong chất rắn.

Phương pháp giải

Để chọn đáp án đúng cần ghi nhớ: 

Vận tốc âm truyền trong chất lỏng lớn hơn trong chất khí, nhỏ hơn trong chất rắn.

\({v_r} > {v_l} > {v_k}\)

Hướng dẫn giải

v_r: vận tốc truyền âm trong chất rắn

v_l: vận tốc truyền âm trong chất lỏng

v_k: vận tốc truyền âm trong chất khí

Ta có: \({v_r} > {v_l} > {v_k}\)

Kết luận đúng là: vận tốc âm truyền trong chất lỏng lớn hơn trong chất khí, nhỏ hơn trong chất rắn hay vận tốc truyền âm trong chất rắn lớn nhất, sau đó đến chất lỏng và cuối cùng là chất khí.

Đáp án: B

Một người nghe thấy tiếng sét sau tia chớp 5 giây. Hỏi người đó đứng cách nơi xảy ra sét bao xa?

A. 1700m

B.170m

C.240m

D.1360m

Phương pháp giải

- Ta có vận tốc truyền âm trong không khí v=340m/s

- Sử dụng công thức tính quãng đường: S=vt

Hướng dẫn giải

Ta có vận tốc truyền âm trong không khí là 340m/s và thời gian là 5 giây

Người đó đứng cách nơi xảy ra sét một khoảng là:

s = v x t = 340 x 5 = 1700 (m)

Đáp án A

Âm truyền trong không khí, đại lượng nào sau đây không đổi?

A. Độ cao của âm

B. Độ to của âm

C. Biên độ của âm

D. Cả A và B

Phương pháp giải

Để xác định đại lượng không đổi khi âm truyền trong không khí ta dựa vào lí thuyết về độ cao, độ to của âm.

Hướng dẫn giải

Âm truyền trong không khí tần số âm không đổi, vì độ cao phụ thuộc vào tần số nên độ cao của âm không thay đổi.

Chọn A

Vì sao chân không không truyền được âm?

Phương pháp giải

Để giải thích chân không không truyền được âm ta dựa vào:

-  Các nguồn âm dao động, nó sẽ làm cho các hạt cấu tạo nên chất rắn, lỏng, khí ở sát nó cũng dao động theo

- Môi trường chân không không truyền âm vì nó không có các hạt vật chất

Hướng dẫn giải

- Âm truyền được trong các chất khí, lỏng, rắn là do khi các nguồn âm dao động, nó sẽ làm cho các hạt cấu tạo nên chất rắn, lỏng, khí ở sát nó cũng dao động theo. Những dao động này lại truyền dao động cho các hạt khác ở gần chúng và cứ thế dao động truyền được đi xa.

- Môi trường chân không không truyền âm vì nó không có các hạt vật chất, vì vậy nó không có gì để dao động được nên không truyền âm.