Giải bài tập SBT Vật Lí 11 Bài 2: Thuyết Êlectron. Định luật bảo toàn điện tích

Môi trường nào dưới đây không chứa điện tích tự do ?

A. Nước biển.                                      B. Nước sông.

C. Nước mưa.                                     D. Nựớc cất. 

Phương pháp giải

Nước cất là nước tinh khiết, không lẫn tạp chất nên không có các điện tích tự do

Hướng dẫn giải

- Môi trường nước cất không chứa điện tích tự do.

- Đáp án D.

Trong trường hợp nào dưới đây sẽ không xảy ra hiện tượng nhiễm điện do hưởng ứng?

Đặt một quả cầu mang điện ở gần đầu của một

A. thanh kim loại không mang điện.

B. thanh kim loại mang điện dương.

C. thanh kim loại mang điện âm.

D. thanh nhựa mang điện âm. 

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi này cần nắm được đặc điểm của hiện tượng nhiễm điện do hưởng ứng

Hướng dẫn giải

- Đặt một quả cầu mang điện ở gần đầu của một thanh nhựa mang điện âm. 

- Đáp án D.

Vào mùa hanh khô, nhiều khi kéo áo len qua đầu, ta thấy có tiếng nổ lách tách. Đó là do

A. hiện tượng nhiễm điện do tiếp xúc.

B. hiện tượng nhiễm điện do cọ xát.

C. hiện tượng nhiễm điện do hưởng ứng.

D. cả ba hiện tượng nhiễm điện nêu trên. 

Phương pháp giải

Khi cho vật mang điện cọ xát với một vật khác thì sẽ xảy ra hiện tượng nhiễm điện do cọ xát

Hướng dẫn giải

- Vào mùa hanh khô, nhiều khi kéo áo len qua đầu, ta thấy có tiếng nổ lách tách, đó là do hiện tượng nhiễm điện do cọ xát. 

- Đáp án B.

Đưa một quả cầu kim loại A nhiễm điện dương lại gần một quả cầu kim loại B nhiễm điện dương. Hiện tượng nào dưới đây sẽ xảy ra ?

A. Cả hai quả cầu đều bị nhiễm điện do hưởng ứng.

B. Cả hai quả cầu đều không bị nhiễm điện do hưởng ứng.

C. Chỉ có quả cầu B bị nhiễm điện do hưởng ứng.

D. Chỉ có quả cầu A bị nhiễm điện do hưởng ứng. 

Phương pháp giải

Hai vật cùng nhiễm điện khi đặt gần nhau thì sẽ xảy ra hiện tượng nhiễm điện do hưởng ứng

Hướng dẫn giải

- Cả hai quả cầu đều bị nhiễm điện do hưởng ứng.

- Đáp án A.

Muối ăn (NaCl) kết tinh là điện môi. Chọn câu đúng.

A. Trong muối ăn kết tinh có ion dương tự do.

B. Trong muối ăn kết tinh có ion âm tự do.

C. Trong muối ăn kết tinh có êlectron tự do.

D. Trong muối ăn kết tinh không có ion và êlectron tự do. 

Phương pháp giải

NaCl là một chất điện môi thuộc dạng chất điện phân nên hạt tải điện trong nó là các ion dương và ion âm ( trong trạng thái liên kết)

Hướng dẫn giải

- Trong muối ăn kết tinh không có ion và êlectron tự do. 

- Đáp án D

Hai quả cầu kim loại nhỏ A và B giống hệt nhau, được treo vào một điểm O bằng hai sợi chỉ dài bằng nhau. Khi cân bằng, ta thấy hai sợi chỉ làm với đường thẳng đứng những góc α bằng nhau (Hình 2.1). Trạng thái nhiễm điện của hai quả cầu sẽ là trạng thái nào dưới đây ?

A. Hai quả cầu nhiễm điện cùng dấu.

B. Hai quả cầu nhiễm điện trái dấu.

C. Hai quả cầu không nhiễm điện.

D. Một quả cầu nhiễm điện, một quả cầu không nhiễm điện. 

Phương pháp giải

Hai quả cầu đẩy nhau nên chúng nhiễm điện cùng dấu

Hướng dẫn giải

- Trạng thái nhiễm điện của hai quả cầu trong trường hợp trên là hai quả cầu nhiễm điện cùng dấu.

- Đáp án A.

Hãy giải thích tại sao ở các xe xitec chở dầu người ta phải lắp một chiếc xích sắt chạm xuống đất. 

Phương pháp giải

Người ta lắp một chiếc xích sắt từ xe xitec chở dầu chạm xuống đất để truyền điện tích xuống đất tránh xảy ra hiện bốc cháy

Hướng dẫn giải

- Khi xe chạy, dầu sóng sánh, cọ xát vào vỏ thùng và ma sát giữa không khí với vỏ thùng làm vỏ thùng bị nhiễm điện.

- Nếu nhiễm điện mạnh thì có thể nảy tia lửa điện và bốc cháy. Vì vậy người ta phải làm một chiếc xích sắt nối vỏ thùng với đất. Điện tích xuất hiện sẽ theo sợi dây xích truyền xuống đất.

Treo một sợi tóc trước màn hình của một máy thu hình (tivi) chưa hoạt động. Đột nhiên bật máy. Quan sát hiện tượng xảy ra đối với sợi tóc, mô tả và giải thích hiện tượng. 

Phương pháp giải

Khi bật tivi thì thành thuỷ tinh ở màn hình bị nhiễm điện nên nó sẽ hút sợi tóc.

Hướng dẫn giải

- Khi tivi chưa hoạt động thì màn hình tivi và sợ tóc là hai vật trung hòa về điện.

- Khi bật tivi thì do có sự dẫn điện từ nguồn điện đến ti vi nên tivi bị nhiễm điện.

- Lúc này, vì đặt sợi tóc ở trước màn hình tivi nên xảy ra sự truyền điện từ tivi qua sợi tóc

⇒ Do đó, thành thuỷ tinh ở màn hình sẽ hút sợi tóc

Có ba quả cầu kim loại A, B, C. Quả cầu A tích điện dương. Các quả cầu B và C không mang điện. Làm thế nào để cho quả cầu B tích thuần tuý điện dương và quả cầu C tích thuần tuý điện âm mà không hao hụt điện tích dương của quả cầu A ? 

Phương pháp giải

Khi các vật nhiễm điện ở gần nhau thì xảy ra hiện tượng truyền điện tích, nhưng khi để chúng xa nhau thì lúc này vật cô lập về điện nên không bị hao hụt điện

Hướng dẫn giải

- Đặt hai quả cầu B và c tiếp xúc với nhau. Đưa quả cầu A lại gần quả cầu C theo đường nối tâm hai quả cầu B và C cho đến khi C nhiễm điện âm, còn B nhiễm điện dương. Lúc đó giữ nguyên vị trí của A. Tách B khỏi C.

- Bây giờ nếu đưa A ra xa thì B vẫn nhiễm điện dương và C vẫn nhiễm điện âm vì chúng là các vật cô lập về điện.

Đặt hai hòn bi thép nhỏ không nhiễm điện, gần nhau, trên mặt một tấm phẳng, nhẵn, nằm ngang. Tích điện cho một hòn bi. Hãy đoán nhận hiện tượng sẽ xảy ra và giải thích, nếu :

a) Tấm phảng là một tấm kim loại.

b) Tấm phẳng là một tấm thuỷ tinh. 

Phương pháp giải

Vận dụng lí thuyết electron về bảo toàn điện tích để trả lời câu hỏi này

Hướng dẫn giải