Địa lý 6 Bài 16: Thực hành: Đọc bản đồ (hoặc lược đồ) địa hình tỉ lệ lớn

• Biết được khái niệm đường đồng mức.
• Biết được kĩ năng đo tính độ cao và các khoảng cách trên thực địa dựa vào bản đồ.
• Biết đọc và sử dụng các bản đồ tỉ lệ lớn có các đường đồng mức.

• Bản đồ thế giới
• Lược đồ địa hình tỉ lệ lớn

Hãy cho biết:

- Đường đồng mức là những đường như thế nào?

- Tại sao dựa vào các đường đồng mức trên bản đồ, chúng ta có thể biết được hình dạng của địa hình?

Gợi ý trả lời

- Đường đồng mức là đường nối những điểm có cùng độ cao.

- Dựa vào các dường đồng mức trên bản đồ, chúng ta có thể biết được hình dạng địa hình:

• Các đường đồng mức chạy dài theo một chiều nào đó: là dạng địa hình của một dãy núi hoặc một dãy đồi liên tục nhau.
• Các đường đồng mức là những khoanh khép kín, chiều dài và rộng ít chênh lệch: là dạng địa hình của một ngọn núi hoặc một quả đồi đơn lẻ.
• Các đường đồng mức gần nhau: sườn núi, hoặc đồi sẽ dốc; trái lại, các đường đồng mức xa nhau: sườn sẽ thoải. 

Dựa vào các đường đồng mức, tìm các đặc điểm của địa hình trên lược đồ:

- Hãy xác định trên lược đồ hình 44 SGK hướng từ đỉnh núi A1 đến đỉnh núi A2.

- Sự chênh lệch về độ cao giữa hai đường đồng mức trên lược đồ là bao nhiêu?

- Dựa vào các đường đồng mức để tìm độ cao của các đỉnh A1, A2 và các điểm B1, B2 và B3.

- Dựa vào tỉ lệ lược đồ, tính khoảng cách theo đường chim bay từ đỉnh A1 đến đỉnh A2.

- Quan sát các đường đồng mức ở hai sườn phía đông và phía tây của núi A1, cho biết sườn nào dốc hơn?

Gợi ý trả lời

- Hướng từ A1 sang A₂ là hướng Tây - Đông.

- Sự chênh lệch về độ cao của hai đường đồng mức trên lược đồ chính là hiệu số giữa độ cao ghi trên 2 đường đồng mức kề nhau

⟹ Trên lược đồ sgk, chênh lệch độ cao giữa hai đường đồng mức là 100m.

- Xác định độ cao các điểm A1, A2, B1, B2 và B3:

• A1 = 900m (trị số của đỉnh A1).
• A2 > 600m (đỉnh cao hơn đường đồng mức 600m).
• B1 = 500m (vì ở ngay trên đường đồng mức 500m).
• B2 = 650m (nằm giữa 2 đường 600m và 700m).
• B3 = 550m (nằm giữa 2 đường 500m và 600m). 

-  Ở thước tỉ lệ trong hình 44 SGK, 1cm trên bản đồ tương ứng với 100.000 cm (1km) ở thực địa. Khoảng cách A1 đến A2 trên lược đồ là 7,7cm nên khoảng cách thực địa từ A1 đến A2 là: 7,7km. 

- Sườn tây của đỉnh A1 có các đường đồng mức gần nhau hơn so với sườn đông nên sườn tây dốc hơn.

Qua bài học này các em cần:

• Hiểu được khái niệm đường đồng mức
• Có kĩ năng tính toán, phân tích, đọc lược đồ