Lịch sử 6 Bài 10: Những chuyển biến trong đời sống kinh tế

- Người Việt cổ mở rộng vùng cư trú: Một số đã dừng lại ở các vùng chân núi, thung lũng ven khe, suối..., một số khác thì chuyển xuống các vùng đất bãi ven sông, dựng chòi, cuốc đất trồng trọt, làm chuồng nuôi lợn, gà, chó... 

- Di chỉ Phùng Nguyên, Hoa Lộc.(niên đại 4000 – 3500 năm), phát hiện hàng loạt công cụ sản xuất bao gồm :

+ Rìu có vai được mài nhẵn 2 mặt

+ Lưỡi đục

+ Bàn mài đá, lưỡi cưa đá

+ Công cụ bằng xương, sừng

+ Đồ gốm xuất hiện

+ Chì lưới bằng đất nung

+ Đồ trang sức

- Trong quá trình cải tiến công cụ lao động, cùng với sự phát triển của nghề gốm, người Phùng Nguyên, Hoa Lộc đã tìm thấy những quặng kim loại và phát minh ra thuật luyện kim. Kim loại được dùng đầu tiên là đồng.

- Ý nghĩa : đánh dấu bước phát triển trong chế tác công cụ sản xuất, làm cho năng xuất phát triển.

- Ở các di chỉ Phùng Nguyên, Hoa Lộc phát hiện : cuốc đá, dấu vết thóc lúa bên cạnh các bình, vò đất nung => nghề nông trồng lúa ra đời ở nước ta. Trên các vùng cư trú rộng lớn ở đồng bằng ven sông, ven biển, cây lúa nước dần dần trở thành cây lương thực chính của con người. Cây lúa cũng được trồng ở vùng thung lũng, ven suối.

=> Con người có thể định cư lâu dài, cuộc sống trở nên ổn định hơn, phát triển hơn cả vật chất và tinh thần.

Câu 1: Nhận xét về trình độ sản xuất công cụ.

Gợi ý trả lời

So với công cụ thời trước thì công cụ sản xuất đã có nhiều cải tiến:

- Hình dáng cân xứng hơn.

- Kĩ thuật mài: công cụ được mài nhẵn toàn bộ (trước đây chỉ mãi lưỡi).

- Kĩ thuật làm đồ gốm: đẹp hơn, có hoa văn hình chữ S – thể hiện một trình độ tay nghề cao của người thợ làm đồ gốm thời ấy.

Câu 2: Vì sao từ đây con người có thể định cư lâu dài ở đồng bằng ven các con sông lớn?

Gợi ý trả lời

- Đồng bằng ven sông là vùng đất phù sa, màu mỡ, thuận lợi cho việc phát triển sản xuất, trồng nhiều loại cây, cũng như thuận tiện đi lại và xây dựng nhà ở.

- Đồng bằng ven sông thuận lợi cho việc trồng lúa nước. Con người đã đủ sức rời khỏi vùng núi, trung du xuống đồng bằng để ổn định cuộc sống lâu dài của mình.

Câu 3: Sự ra đời của nghề nông trồng lúa nước có tầm quan trọng như thế nào?

Gợi ý trả lời

- Lúa gạo trở thành lương thực chính của Việt Nam.

- Con người chủ động hơn trong trồng trọt và tích lũy lương thực.

- Từ đó con người có thể yên tâm định cư lâu dài, xây dựng xóm làng (cùng đồng bằng ven các sông lớn như sông Hồng, sông Mã, sông Đồng Nai...) và tăng thêm các hoạt động tinh thần, giải trí.

Bài học giới thiệu những chuyển biến trong đời sống kinh tế ở nước ta thời bấy giờ. Qua đó, các em được tìm hiểu sự cải tiến của công cụ sản xuất, sự phát minh ra thuật luyện kim và sự ra đời của nghề trồng lúa nước.